⭕️◻️هشتاد میلیون دزد!
✍ مصطفی نصراصفهانی

زمانی می‌شنیدیم که در ایران ۸۰ میلیون(یا به اندازه جمعیت هر دوره) دزد به خوبی و خوشی کنار هم زندگی می‌کنند ناراحت می‌شدیم! اما کمی به اطراف که نگاه کنیم چیزی جز جنگ و تجاوز مردم به حقوق همدیگر نمی‌بینیم!

▫️هر کس در هر جایی که قدرتی جزیی پیدا کرده است، از یک کارمند ساده و نانوا و سوپری و...تا وزیر و وکیل، همه در حال دزدی و تجاوز به حقوق دیگران هستند.

▫️چند سال پیش دکتر رنانی مقاله خوبی با عنوان جباریت نوشته بودند که بد نیست آن را اینجا ببینید.

▫️این مسیله در یک اقتصاد رانتی تشدید می‌شود: رانت قیمت‌های دستوری، رانت مجوزها و رانت اطلاعاتی.

▫️بیاد دارم که زمانی بقالی‌ها شیر یارانه‌ای را برای خودی‌ها کنار می‌گذاشتند.

▫️الان هم نانوایی‌ها نان یارانه‌ای را با قیمت بالاتر و از در پشتی به فروش می‌رسانند.

▫️دسترسی به خودرو با قیمت کارخانه سهم عده‌ای خاص است.

▫️دسترسی به ورق و میلگرد با قیمت دولتی سهم عده خاص دیگری است. بطور مشابه محصولات پتروشیمی و سیمان و....

▫️دسترسی به وام با نرخ بهره منفی مخصوص کارمندان بانک‌ها و بعضی افراد خاص است.

▫️رانت مجوزها هم که در صدور آن‌ها انحصار و فساد بسیاری وجود دارد را هم دیده‌اید. از مجوزهای ساختمانی گرفته تا مجوز کسب و کار و... .

▫️در حوزه آکادمی، بورسیه شدن و جذب هیأت علمی دانشگاه‌ها شدن و چاپ مقاله و...هم رابطه خودش را می‌خواهد. زمانی که کنکور دکتری وجود نداشت، ورود به مقطع دکتری هم همینطور بود.

▫️در بازار ارز، بعضی خودی‌ها در جریان نوسانات آتی قرار دارند و زودتر از بقیه معاملاتشان را تکمیل می‌کنند. (حتما اتفاقات سال ۹۶ را بیاد دارید)

▫️در بازار سهام، دولت جمهوری اسلامی ایران از دو ماه قبل از ریزش بازار سهام در سال ۹۹ سهامش را می‌فروشد(اینجا) و آن‌ها که وصل بودند با فروش در اوج، ثروتمند شدند! (حتما به خاطر دارید که کسانی که به دولت وصل بودند فروختند)

▫️بطور مشابه در ریزش اردیبهشت که شرکت تدبیر(بخوانید دار و دسته مخبر) ناگهانی فروخت و دستکاری بازار به سمت پایین مهندسی شد هم عده‌ای خبر داشتند و جالب آنکه گویی دولت یا امثال شرکت تدبیر حق رفتار فراقانونی دارند.

▫️اساسا نوسانات بازار سهام هم شبیه بازار ارز توسط دولتی‌ها مهندسی می‌شود و افرادی در این بالا و پایین شدن‌ها براحتی میلیاردر می‌شوند...

⭕️⭕️خلاصه اینکه اگر قصد ماندن در ایران داریم باید وضع موجود را «بپذیریم» تا کمتر اذیت شویم(Acceptance) و بتوانیم خودمان را تطبیق بدهیم. البته در سازگار شدن با محیط مواظب باشیم که مصداق خروجی «سیستم‌های مالنایی» نشویم!! در کنار آن تلاش کنیم که مشکلات را بصورت ریشه‌ای حل کنیم. جنس مشکلات از جنس «تله اجتماعی» است. برطرف شدن تعارض منافع در حوزه‌های مختلف و شفافیت (که همیشه مورد تأکیدمان بوده است) و سایر اصلاحات ساختاری مثل به روز رسانی قانون تجارت و... احتمالاً می‌تواند از بسیاری مفاسد پیش‌گیری کند.

▫️جمع‌بندی اینکه برای بقاء و نابود نشدن باید توانایی سازگار شدن داشته باشیم، اما تلاش برای اصلاح ریشه‌ای را هیچگاه رها نکنیم. هیچ فرصت اصلاحی را از دست ندهیم.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

هشتاد میلیون جمعیت در حال تجاوز به همدیگر

@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ وضع خراب بورس به مثابه آینه اقتصاد و نقش دلارزداها

جالب است که جبراییلی و یاران ژن خوبش، در مورد بنزین متوجه لزوم افزایش قیمت هستند، اما در مورد برق و خودرو و سیمان و محصولات پتروشیمی خودشان را به ندیدن می‌زنند. ایشان نه تنها دانش اقتصادی ندارند، بلکه بشدت هم تحت تحت تاثیر خطاهای شناختی مختلف(مثلا سوگیری غفلت از هزینه فرصت) هستند.

▫️شرکت‌های بورسی(که بخش بزرگی از اقتصاد ایران را شامل می‌شود) بین یک پنجم تا یک بیستم ارزش جایگزینی در حال معامله شدن هستند. این پایین ماندن ارزش شرکت‌ها ریشه در دو علت عمده دارد: ۱- تحریم ۲- قیمت‌گذاری دستوری(و سایر مداخلات کارمندان دولت).

▫️مثلا فقط یک قلم طلب بانک ملت از شرکت نفت بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار می‌شود. همین یک قلم دارایی را که حساب کنیم حدود ۱۰۰۰همت می‌شود. ارزش بازار فعلی کل بانک ملت الان ۱۵۷همت هست! یعنی اگر فقط همین یک قلم دارایی را بخواهیم لحاظ کنیم، قیمت سهام آن باید ۶برابر بشود!

▫️▫️▫️وضعیت اکثر شرکت‌های بورسی همین‌طور است.

▫️بحثی که در اوج ۹۹ مورد اختلاف نظر بین تحلیلگران بازار سهام بود این بود که «ارزش جایگزینی بالا» مترادف با «ارزندگی بالا» نیست. یعنی دوستان معتقد به حباب، می‌گفتند اگرچه ارزش جایگزینی شرکت‌ها بالاست، اما چون شرکت‌ها توانایی سودسازی بالا ندارند بیش از این نمی‌ارزند.

▫️▫️اما اینکه ارزش بازار شرکت از ارزش جایگزینی کمتر باشد یک نشانگر از وضعیت وخیم اقتصاد در حالت کلی است: اینکه سرمایه‌گذاری جدید در صنایع این کشور توجیه اقتصادی ندارد!

▫️در یک اقتصاد سالم ارزش بازار عمده شرکت‌ها از ارزش جایگزینی بیشتر است. یعنی اگر اقتصاد ما سالم بود شاخص کل بورس باید بالای ۱۰ میلیون واحد می‌بود.

▫️طبیعی است که وقتی کشوری تحریم می‌شود یعنی شرکت‌های داخل آن کشور بازارهای صادراتیشان را از دست می‌دهند، یا برای بروز رسانی خطوط تولید باید هزینه بیشتری بدهند و در کل هزینه‌های مبادله آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. نتیجه اینکه ممکن است یک گزینه سرمایه‌گذاری که قبل از تحریم توجیه اقتصادی داشته است دیگر توجیه نداشته باشد.

▫️ اما درصد بالایی از مشکل شرکت‌ها در ایران ریشه در «خودتحریمی» دارد. مثلا تغییر ناگهانی سیاست‌ها، قیمت‌گذاری دستوری و ... . تصور کنید که مثلا طبق قانون بهبود محیط کسب و کار، افزایش نرخ خوراک باید چندماه زودتر اطلاع داده شود، اما کسانی که معلوم نیست از کدام سرویس جاسوسی خارجی دستور می‌گیرند تعمدا عکس آن رفتار می‌کنند و ذره‌ای دلسوزی نه برای صنایع، نه برای حرمت قانون، نه برای اعتماد مردم به حکومت، نه برای احساس امنیت سرمایه‌گذار و... به خرج نمی‌دهند. این راه به نابودی اقتصاد ختم می‌شود! والله چنین کسانی نباید بر امور مردم مسلط باشند. والله اینها بدتر از قوم مغول هستند.

▫️ نمونه دیگرش رفتاری است که امروز منجر به تعلیق شرکت پرسابقه و خوشنام داروسازی الحاوی شد. چقدر می‌خواهید به این کشور فوق ثروتمند ضربه بزنید؟!

▫️نمونه دیگرش، قیمت‌گذاری دستوری برق است که باعث شده شرکتهای نیروگاهی، ارزش بازاری معادل یک پنجم(یا حتی کمتر) از ارزش جایگزینی داشته باشند.(اینجا)

▫️نمونه دیگرش، قیمت‌گذاری دستوری محصولات فولادی و سیمانی و پتروشیمی است که سود سرمایه‌گذار را در حلقوم رانت داران و دلالان می‌ریزند.

▫️مردم ایران چه گناهی کرده‌اند که باید چنین حکمرانانی بر گرده ایشان سوار شوند؟!


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️مهاجرت، اولین گزینه رتبه‌های برتر کنکور

مصاحبه‌ای با رتبه‌های برتر کنکور انجام شده و در فضای مجازی پخش شده است که در آن صراحتا می‌گویند مهاجرت خواهند کرد.(اینجا)

▫️وقتی که از آن‌ها در مورد اینکه چه چیزی باعث خواهد شد که مهاجرت نکنند پاسخ آن‌ها مواردی از قبیل شغل مناسب داشتن، امکان راه‌اندازی کسب و کار شخصی، و آزادی‌های اجتماعی است.

▫️در واقع، از همین مصاحبه می‌توان نتیجه گرفت برای نگه داشتن نخبگان باید سه دسته تغییرات ایجاد شود:
۱- رونق(رشد) اقتصادی که لازمه‌اش رفع تحریم‌هاست.
۲- بهبود محیط کسب و کار(و محافظت از حقوق مالکیت)
۳- بهبود آزادی‌های اجتماعی(و محافظت از حقوق شهروندی)

▫️طبعا استناد به یک مصاحبه کوتاه نمی‌تواند از نظر علمی کفایت بکند، اما بعید نیست که یک تحقیق روشمند هم همین نتایج را داشته باشد.

▫️ساختن ایران نیازمند کنار گذاشتن کلیشه‌های ذهنی و تغییر قواعد رفتاری کنش‌گران مختلف (اعم از برادران بسیجی یا کسانی که از نحوه حکمرانی فعلی خشمگین هستند) است. ایده‌هایی در زمینه قواعد رفتاری بهینه داریم که در آینده منتشر خواهیم کرد.

▫️سه دگرگونی پیش‌گفته، بدون آگاهی و فشار و مطالبه(هم‌خواهی) هوشمندانه مردم شدنی نیست.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دو میلیارد دلار، هزینه تحمیل شده توسط ناشایسته ها!


ارز ۲۸۵۰۰ تومانی که جانشین ارز ۴۲۰۰ تومانی شده بود هفته پیش رسماً کنار گذاشته شد.

▫️اما سوال این است: چرا از اول این کار انجام نگرفت؟ ما از همان اول آنچه امروز مبنا قرار گرفت را می‌دیدیم و می‌گفتیم و حرص می‌خوردیم!(اینجا نوشته بودیم: «نابهینه، فسادآور و ناپایدار است» و اینجا عددپرانی ریاست بانک مرکزی را محکوم کرده بودیم.)

▫️و چرا بعضی که باید ببینند و مانع شوند نمی‌دیدند؟ آیا چنین کسانی از ابتدا شایسته گرفتن مسیولیت ها بودند؟! آیا کسانی که همه چیز را مهندسی می‌کنند تا چنین افرادی(مثلا جبراییلی) را در مسندها قرار بدهند نباید پاسخگوی خیانتی که به بیت المال(ثروت مردم ایران) کرده و می‌کنند باشند؟! آیا در قیامت توانایی پاسخگویی در برابر مردم را دارند؟

▫️اصرار عجیبی بر رابطه مداری و ناشایسته سالاری در دولت وجود دارد که باید نسبت به آن احساس خطر کرد. این «داماد سالاری» و در حالت کلی «ناشایسته سالاری»، سهل‌انگاری نسبت به بار سنگین مسیولیت است و عاقبت خوشی ندارد.

❗️ نوشته‌های این کانال را جدی بگیرید ❗️

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️امامان معصوم و برابری خواهی


میل به برابری و دیگرخواهی، از امیال اصیل انسان‌هاست که در بسیاری از مدل‌های اقتصاد کلاسیک مورد غفلت واقع شده است.

▫️از یک طرف باید این میل طبیعی را به رسمیت شناخت و از طرف دیگر راه درست ارضای آن را تبیین کرد.

▫️امامان شیعه(ع) راه را برای پیروان خود نشان داده‌اند: آنجایی که مثلا امام حسن (ع) چندین بار نیمی از دارایی‌اش را به فقرا می‌بخشد و از نو دوباره شروع می‌کند، اما هرگز در این مسیر به مال مردم چشم نمی دوزد و پیروان را توصیه به تعدی به حقوق دیگران نمی‌کند(دقیقا بر خلاف آنچه کمونیست‌ها انجام می‌دهند و حقوق مالکیت را لگدمال می‌کنند).

▫️مصادره‌ها، قیمت‌گذاری دستوری، ایجاد انحصار از طریق مجوز و... هیچ سنخیتی با آموزه‌های دینی ندارند و در تضاد با آن هستند.

▫️این‌ها را باید آن‌هایی که سال‌هاست ادعای تخصص در اقتصاد اسلامی دارند بگویند اما در هپروت کمونیستی خودشان سیر می‌کنند.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دشت بی‌فرهنگی ما هرزه تموم علفاش؟!

اعراب ویدیوی فوق را منتشر کرده و رفتار ایرانیان (خاورمیانه‌ای ها) را تمسخر می‌کنند.

▫️اما یکبار هم که شده به روشی علمی بررسی کنیم چه می‌شود که اینطور می‌شود.

▫️چرا محمد‌علی فروغی در پهلوی اول آنقدر روی لزوم توسعه اجتماعی(بجای توسعه ظاهری) تأکید می‌کرد(اینجا) و چرا مشاوران هاروارد در دهه ۳۰ از ایران «فرار» کردند؟!(اینجا)

▫️برای منی که با تحلیل سیستم پیچیده آشنا هستم این اطمینان وجود دارد که هرچه هست در «قواعد رفتاری» است که خود ریشه در «مدل ذهنی» دارد.

▫️ دقیق‌تر بگویم، چه اتفاقی می‌افتد که یک ژاپنی آن دیوار پارچه‌ای را کنار نمی‌زند ولی حتما یک ایرانی پیدا خواهد شد که چنین بکند؟

▫️بررسی این چیزها کار امثال ستاد علوم شناختی است که این پرچم را به دست دارند، اما به نظر می‌رسد در مسایل روز کشور کوتاهی می‌کنند.

▫️تفاوت در قواعد رفتاری و مدل ذهنی چیزی نیست که بخواهیم آن را به مفهوم مبهم «بی فرهنگی» نسبت داده و آن را مایه خودتحقیری قرار بدهیم(اینجا)! بخصوص که با کمک علوم شناختی امکان اصلاح آن‌ها براحتی وجود دارد.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

حجم نابخردی‌ها انقدر زیاد است که انتخاب اینکه به کدامیک بپردازیم خودش یک مسئله و انتخاب سخت است!!

⭕️◻️هیچی نمی‌شه!

وضعیتی که امروز (بعد از حمله حماس به فلسطین اشغالی) در بازار سهام می‌بینم بیش از هر چیزی شبیه هیجانات فروش بعد از حمله ایران به پایگاه عین الاسد(در پی ترور شهید سلیمانی) هست. بعد از آن دو روز منفی سنگین بود که یکی از بزرگترین رالی های بازار سهام شروع شد.

در این لحظه هنر می‌خواهد زدن هشتگ #هیچی_نمیشه😉

پ.ن.: مسیر بازی بین‌الملل داشت به سمت تعادل نامطلوبی حرکت می‌کرد و جابجایی تعادل لازم بود. این هم نوعی «گفتگو» هست وقتی مسیرهای کم هزینه‌تر گفتگو بسته است.

❗️ نوشته‌های این کانال را جدی بگیرید❗️

@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️چرا بازار سهام جان نمی‌گیرد؟


متأسفانه بازار سهام از فروردین مرکز توجه جریان انحرافی موسوم به دلارزدا قرار گرفت.


▫️در همان ابتدای سال فهرستی از اساتید بازار سهام که کانال داشتند تهیه کردند(از جمله نیما آزادی و...) و علیه آن‌ها پرونده درست کردند(با شکایت سازمان بورس). هدفشان احتمالاً ایجاد یک فضای رعب و وحشت بین فعالان بازار سهام بوده است.

▫️متأسفانه جهل و «ناشایسته سالاری سیستماتیک» در این چهل سال گذشته خودش را در جاهایی مثل همین موارد نشان می‌دهد. یعنی این جهل محدود به یاسر جبراییلی و رضا غلامی و همت قلی‌زاده و... نمی‌شود، بلکه گاهی خودش را بصورت مواضع بذرپاش یا سایر مسیولین بروز می‌دهد.

▫️این جهل صرفا به صحبت هم محدود نمی‌شود و خودش را در الگوریتم و «دستکاری» قیمت سهام شرکت‌ها رو به پایین هم نشان می‌دهد. یعنی اول یک خبر یا شایعه در مورد دست کردن دولت در جیب شرکت‌های بورسی مطرح می‌کنند و بعد هم‌زمان بازار را رو به پایین دستکاری می‌کنند.

▫️البته زمانی که همه را خسته کردند و خودشان اراده کردند اجازه رشدهای چند صد درصدی خواهند داد و شرکت‌هایی که الان در قیمت‌هایی که بعضا یک دهم ارزش جایگزینی در حال معامله شدن هستند را می‌خرند و در یک بازه کوتاه مدت سودهای ۵۰۰ درصدی به جیب می‌زنند و دوباره مثل قوم مغول حمله میکنند و از بازار خارج می‌شوند و به دوستانشان و «خودی‌هایشان» از پیش اطلاع می‌دهند که خارج شوند چنانچه مرداد ۹۹ و اردیبهشت ۱۴۰۲ چنین کردند.

▫️البته به عنوان فعال بازار مالی باید بپذیرید که هر بازاری نهنگ‌های خودش را دارد و نهنگ‌ها هم تمایل دارند درصد هرچه بیشتری از سود برای خودشان باشد. یک مرتبه می‌بینید که صحبت‌های جاهلانه متوقف می‌شود، کسی دیگر صحبت از تعطیلی بورس کالا و قیمت‌گذاری دستوری نمی‌کند و این نشانه این است که شاید دیگر برای خرید دیر باشد😉


✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️از غزه تا بازار سهام


▫️تصور کنید کسی خانه شما را به زور بگیرد و بچه ات را هم بکشد. حسی که در این حالت به شما دست می‌دهد شبیه حسی است که ۸۰ سال است مردم فلسطین، فارغ از اینکه آدم‌های خوب یا بدی باشند یا با ما خوب باشند یا بد، دارند.

▫️بطور مشابه تصور کنید کسب و کاری را با شریکی شروع کرده‌اید و شریک شما محصول تولیدی شما را با نصف قیمت به دوستانش می‌فروشد یا درصد عمده‌ای از محصول شرکت را به خیریه می‌دهد. حسی که در این حالت پیدا می‌کنید شبیه سهامداران بازار سهام است که محصول تولیدی آن‌ها دچار قیمت‌گذاری دستوری یا انواع دست در جیب کردن های دولت است. مهم نیست آن شریک دوستتان باشد یا دولت.


❗️هر دو مورد فوق به نظر می‌رسد برای یادآوری ضروری هستند.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️جمله طلایی دکتر ظریف در سخنرانی اخیر


«در سیاست بین‌الملل یا شما دور میز می‌نشینید یا روی میز، گزینه سومی وجود ندارد»

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دلالی سهام یا دلالی کالا؟


واقعیتی که نمی‌توان انکار کرد آن است که بسیاری از مردم موقع خرید سهام شرکت‌ها با نیت شراکت مادام‌العمر به آن ورود نمی‌کنند و صرفا به دنبال سود سرمایه (فروش با قیمتی بالاتر) هستند.

▫️یک شهروند نوعی در اقتصاد ایران برای آنکه زیر چرخ‌های تورم له نشود «مجبور است» دلالی کند. اما چنانچه پیشتر توصیه کرده بودیم بهتر است مثلا به جای دلالی روی دلار و ارز، روی سکه و طلا دلالی شود (اینجا)، بطور مشابه می‌توان استدلال کرد که دلالی روی سهام از جنبه‌های مختلفی مرجح بر دلالی روی سایر محصولات و کالاهاست.

▫️سیاست‌گذار در ایران باید اکوسیستم دلالی را هم مدیریت کند و توزیع رانتهایی که به هر روی وجود دارند را به سبک هرچه بهینه‌تری انجام بدهد.

▫️دلایل متعددی وجود دارد که اگر رانتی وجود دارد، بهتر است از طریق بازار سهام (و افزایش قیمت سهام شرکت‌های مربوطه) توزیع شود. برای سیاستگذار همیشه بده-بستان وجود دارد.

▫️مثلا در مورد خودرو، اگر قیمت‌گذاری دستوری ادامه داشته باشد، شرکت و صاحبان آن (سهامداران) ضرر می‌کنند، اما عده‌ای، که معلوم هم نشد آخرش چه کسانی هستند ولی هر که هستند قدرت بالایی دارند، سودهای درشت و بدون ریسک می‌کنند.

▫️یا سایر صنایع مثل فولاد و پتروشیمی و سیمان و.... هم همین‌طور است: سیاست‌گذار باید بین سود کردن عده‌ای معدود دلال محصولات، یا عموم مردم در بازار سهام، انتخاب کند.

▫️اگرچه در عمل در بازار سهام هم مردم عادی به واسطه نداشتن رانت احتمالاً به موقع ورود و خروج نخواهند داشت، اما با یک استراتژی سرمایه‌گذاری منفعل(passive)، می‌توانند به اندازه رشد روند سود کنند.

▫️▫️▫️بنابرین به دلایل زیر تجمیع و توزیع و بازپس گیری رانت از طریق سهام شرکت‌ها بر روش توزیع پرفساد موجود رجحان دارد:

۱- بازار سهام متمرکز و شفاف است. مثلا شرکت سپرده‌گذاری مرکزی بصورت لحظه‌ای می‌تواند آمار معاملات را در اختیار هر ذینفعی بگذارد. یا مثلا شرکت‌های بورسی موظف هستند هر اتفاقی که منجر به تغییرات جدی در سودآوری شرکت بشود را بسرعت به اطلاع عموم برسانند و.... .

۲- شرکت‌های بورسی بدنه اصلی دارایی‌های صندوق‌های بازنشستگی هستند: صندوق‌هایی که وضعیت مناسبی ندارند و اعلام ورشکستگی آن‌ها منجر به ناآرامی‌های اجتماعی بالایی خواهد شد.

۳- قیمت‌گذاری دستوری در تضاد با پذیرش مالکیت خصوصی است. تعدی به حقوق مالکیت توسط دولتی که یکی از فلسفه های وجودی اش محافظت از حقوق مالکیت است فساد بزرگی است.

۴- قیمت‌گذاری دستوری در تضاد فاحش با آموزه‌های دینی است، مثلا شیخ طوسی و ابن ادریس بر حرمت قیمت‌گذاری حاکم، ادعای اجماع فقهای امامیه کرده‌اند.

۵- امکان اخذ مالیات بر عایدی سرمایه: در مورد فواید اجرای درست مالیات بر عایدی سرمایه حتی برای فعالان بازار سهام قبلاً اینجا و اینجا نوشته بودیم. در مورد رانتی که اثرش را روی قیمت سهام شرکت‌ها می‌گذارد می‌توان آن را از طریق مالیات مذکور بازپس گرفت.

۶- دسترسی عموم مردم به خرید سهام: وجود ۵۰ میلیون کد بورسی، یعنی اینکه تقریبا همه مردم امکان خرید سهام دارند. در بدترین حالت می‌توان گفت دسترسی مردم به خرید سهام بسیار راحتتر از دسترسی ایشان به مثلا خرید سیمان فله ای با قیمت دولتی است.

۷- رونق و داغ بودن بازار سهام فی‌نفسه چیز مطلوبی است(اثرات جانبی مثبت برای اقتصاد کلان دارد) و هدایت مسیر توزیع رانت به سمت بازار سهام منجر به رونق آن خواهد شد.



❗️ نوشته‌های این کانال را چندین بار بخوانید و نشر بدهید❗️


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ پدیده‌های تصادفی و اثرات بزرگ ماندگار


در مدلسازی و شبیه سازی مدل‌های مبتنی بر عوامل، گاهی مجبور می‌شویم مقادیر اولیه بعضی متغیر‌ها را بصورت تصادفی انتخاب کنیم.

گاهی مقادیر اولیه تصادفی منجر به خروجی‌هایی عجیب و غریبی می‌شوند. اساسا در سیستم‌های پیچیده این داستان چیزی متداول است.

در اجتماع و زندگی اجتماعی بشر هم همینطور است.

یک مثال بزنم:
در جلسه‌ای با مدیرعامل یکی از شرکت‌های صنعت برق با حضور بعضی از نهادهای مالی بودیم که بحث افزایش احتمالی نرخ برق مطرح شد. ناگهان یکی از حضار گفت: «قیمت برق با آرمانها گره خورده است».
منظورش سخنرانی مرحوم امام خمینی(ره) در ۱۲بهمن ۵۷ بود.
گفتم مرحوم امام می‌خواسته یک مثالی از وعده رفاه دنیوی بزند و مثال آب و برق به ذهنش خطور کرده. حالا یک عده آن را تبدیل به وحی منزل کرده‌اند.
حتی همان وحی هم شأن نزول و تفسیر و‌... خودش را دارد. وگرنه می‌شود طب العسل که بنا به آیه «فیه شفا للناس»(در آن برای مردم شفایی هست)، برای هر نوع بیماری‌ای عسل تجویز می‌کنند.

توصیه‌ای نمی‌کنیم اما می‌گوییم خودآگاه باشیم. اینجا را هم ببینید.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ جنگ«جویان» غرب آسیا

روندهای کلی جهانی به نفع بعضی بازیگران نیست و این بازیگران به دنبال زدن زیر میز بازی هستند. این وسط جاسوسان رقبای منطقه‌ای ایران (روسیه و ترکیه و ...) و رقیب اصلی غرب یعنی چین، انگیزه دارند روابط ایران و غرب خیلی گرم نباشد. حتی چین که برای همکاری با ایران نیازمند رفع تحریم‌هاست هم از اینکه ایران در بلوک غرب بازی کند استقبال نمی‌کند.

❗️ابتکار عمل ایران می‌تواند این باشد که ترکیبی از نقشی که اسرائیل و عربستان طی ۱۰۰ سال گذشته داشتند را «برای آمریکا» بازی کند تا تحریم‌ها برداشته شده و اقتصاد ایران شکوفا بشود. کشوری که آنسوی اقیانوسهاست، منطقا نباید تضاد منافع سنگینی با ما داشته باشد!

▫️مثلا حتی اگر در بدترین حالت قرارداد تحقیرآمیزی مثل قرارداد دارسی هم با آمریکایی‌ها بسته شود و در عوض تحریم‌ها برداشته شوند باز یک معامله بسیار شیرین برای ایران است. بخصوص که گویی «روغن ریخته را نذر امام زاده کرده ایم»(اینجا).

▫️ایران با داشتن ۱۰درصد منابع دنیا پتانسیل این را دارد که ۱۰درصد اقتصاد دنیا را هم در اختیار داشته باشد. در حال حاضر ۲۵صدم درصد از اقتصاد دنیا را دارد. یعنی اقتصاد ایران توانایی ۴۰ برابر شدن را دارد. برای داشتن حس بهتر، تصور کنید که ثروت (درآمد) شما با همین قیمت‌های فعلی ۴۰ برابر وضع فعلی بشود.

▫️در سمت ایران دغدغه عدم نفوذ و استحاله وجود دارد(کلیدواژه نفوذ در سخنرانی‌های رهبری در سال‌های ۹۴ و ۹۵ را جستجو کنید). این مسیله هم با کانالیزه کردن ورود شرکت‌های آمریکایی شدنی است. یعنی باید اطمینان ایجاد کنیم که ورود شرکت‌های خارجی بدون نفوذ معنادار شدنی است.

▫️طبعاً هرچه ادراک غربی‌ها از قدرت ایران بالاتر باشد، مذاکره راحت‌تری خواهیم داشت. در این راستا باید نظام حمایت مردم و یکپارچگی درونی خودش را بتواند نشان بدهد و مردم، بخصوص ایرانیان خارج از کشور، می‌توانند نقشی تاریخی بازی کنند.

والله اعلم

❗️ نوشته‌های این کانال را جدی بگیرید❗️

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ کارایی رفتاری بازار سهام و اخبار جنگ


در نسل دوم مالی رفتاری، فرضیه «کارایی رفتاری» جایگزین «کارایی کلاسیک» می‌شود.

▫️در فرضیه بازارهای کارا یا EMH ادعا می‌شود که قیمت‌ها در هر لحظه با ارزش‌های ذاتی برابر است.

▫️نقض فرضیه بازار کارای کلاسیک را همه فعالان بازار سهام به خوبی لمس می‌کنند: اینکه قیمت بازاری به وضوح کمتر (یا بیشتر) از ارزش ذاتی سهم را دایم تکرار می‌کنند. مثال‌های مشهور از خلاف قاعده‌ها را هم احتمالا خوانده‌اید.

▫️اما اوضاع این روزهای بازار سهام به گفته بعضی از دوستان تحلیلگر، شبیه مهر و آبان سال گذشته هست:

«آن زمان هم منفی پشت منفی و پنیک پشت پنیک بخاطر اعتراضات رخ داد اما نهایتا دیدیم که با وجود همان شرایط، منفی‌ها تمام شد و بازار یک رالی صعودی رفت. آن زمان بعضی فعالین آنقدر ترسیده بودند که می‌گفتند باید فروخت و فرار کرد!

بسیاری از همین دوستان وقتی به چارت سهام یا شاخص نگاه می‌کنند دو تا خط به نام کانال می‌کشند و به راحتی می‌گویند اینجا در این کف میخریدیم و آن بالا در سقف می‌فروختیم n% سود می‌کردیم. غافل از این که در آن کف اخبار (فیک یا غیر فیک) جنگ در مجازی منتشر می‌شد و در آن سقف تحلیل‌های "شاخص تا سه هفته دیگر x میلیون واحد می‌شود" منتشر می‌گردید. کانال کشیدن را کودکان هم می‌توانند انجام دهند اما آن شخصی که به روانش مسلط باشد و درست عمل کند برد اصلی را می‌کند.»

▫️کارایی رفتاری چنانچه پیشتر هم گفته شد دقیقا به همین پدیده اشاره می‌کند که اگرچه قیمت‌ها با ارزش ذاتی برابر نیستند و بسیاری فرصت‌های کسب سود و آربیتراژ به شکلی قابل پیش‌بینی وجود دارند، اما شرایط روانی و اقتصادی به شکلی پیش می‌رود که شما نمی‌توانید از آن فرصت استفاده بکنید. مثلا نقدینگی ندارید و یا چنان فضای ترس حاکم می‌شود که شمایی که از پایان روند نزولی اطمینان داشتید هم به خودتان شک می‌کنید و... .

▫️در هر حال، بنظر می‌رسد روند صعودی جدیدی در این اوج ناامیدی شروع خواهد شد، چنانچه سال ۱۴۰۱ در اوج ناامیدی شاهد شروع روند صعودی خوبی بودیم.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️هنری کیسینجر، پیش‌بینی حمله روسیه به اوکراین و لزوم هشیاری ایران


در مصاحبه‌ای که کیسینجر در سال ۱۳۹۰ انجام می‌دهد می‌گوید:
«و به روسیه نیز اجازه دادیم تا از دوران کمونیسم شوروی خارج شود، تا این دو کشور به غلط احساس دلیری کنند، که همین امر هم به روند نابودی آن‌ها سرعت می‌بخشد. ما مثل هفت‌تیرکش فرزی هستیم که به رقیب تازه‌کار خود اجازه می‌دهد تا اول او اقدام به شلیک کند، و وقتی او خواست این کار را کند، ناگهان بنگ!(تیر می‌خورد و کشته می‌شود)»

بر همین اساس در همین کانال گرفتار شدن پوتین را پیش‌بینی کردیم.

در مورد ایران اگرچه وجود پراکسی هایی مثل حزب الله و... کار را کمی پیچیده‌تر می‌کند، اما بهرحال اگر بنا باشد همین استراتژی را داشته باشند بالاخره هزینه‌ها به ایران تحمیل خواهد شد.

▫️▫️▫️یک نکته امیدوارکننده البته وجود دارد:
اینکه ایران تابحال از دام‌های متعددی جان سالم به در برده است و امیدواریم این بار هم جان سالم به در ببرد.

▫️نکات جالب دیگر در این گفتگو:
- آموزش نیروها از طریق بازی‌های کامپیوتری.
- لزوم کشتن اعراب برای ساختن خاورمیانه‌ای جدید.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ادامه نکات مصاحبه کیسینجر

▫️اگر همه چیز خوب پیش رود، نیمی از خاورمیانه، اسرائیلی خواهد بود.

▫️ما در میان خاکستر به جا مانده (از این جنگ) می‌توانیم جامعه‌ای جدید بسازیم، نظم نوین جهانی، که در آن تنها یک ابرقدرت وجود خواهد داشت، ابرقدرتی که بهترین تسلیحات را در اختیار دارد؛ ما تجهیزاتی داریم که نظیرشان را هیچ ملت دیگری ندارد، و آنها را به وقتش به جهان معرفی خواهیم کرد.

▫️چرت روسیه و چین زمانی پاره می‌شود که اسرائیل با تمام توان شروع به جنگ کند و هر چقدر که بتواند اعراب را بکشد.

▫️چنانچه از جملات فوق برمی‌آید، ایده «نیل تا فرات» کف خواسته و ماموریت اسرائیلی ها هست.

▫️توجه شود که اولا این‌ها در بهترین حالت استراتژی بلندمدت آمریکا و اسرائیل را می‌تواند نشان بدهد و ثانیا از آن نمی‌شود لزوم درگیر شدن مستقیم ایران در جنگ را پیش‌بینی کرد و ثالثا هیچ دلیلی وجود ندارد که استراتژی بلندمدت فوق موفق خواهد بود.(و اساسا طی سال‌های اخیر تحولات شدیدی داشته‌ایم)

▫️▫️▫️آنچه که در کوتاه مدت احتمال قوی‌تری دارد این است که ایران درگیر جنگ مستقیم نخواهد شد.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️پایان روند اصلاحی بازار سهام


اگرچه تکنیکالیست ها برای اعلام تغییر روند به تاییدهای بیشتری مثل افزایش حجم معاملات نیاز دارند، اما می‌توان با توجه به بعضی نشانه‌ها پایان روند اصلاحی که از اردیبهشت‌ماه ایجاد شده بود را متوجه شد.

▫️در تحلیل سهام، هیچ روشی (که عموم مردم توانایی یادگیری آن را داشته باشند) به تنهایی برای کسب بازدهی‌های بالا کافی نیست، اما هر کدام از روش‌ها مزایا و معایب خود را دارند و قطعاً باید از نظر تحلیل‌گران مربوطه استفاده کرد.

▫️کسانی که روز چهارشنبه گذشته در منفی‌های بازار سهام اقدام به خرید کردند احتمالا امروز به سود می‌رسیدند. مثلا نماد فرابورس امروز صف خرید شد.(البته توجه شود که همین نماد اگر بخواهد به قیمت اردیبهشت‌ماه برسد باید از همینجا بیش از دوبرابر بشود و اگر روند صعودی باشد احتمالا چنین خواهد شد.)

▫️اما اینکه چرا بسیاری افراد این بازدهی را از دست دادند ریشه در کارایی رفتاری بازار دارد.

▫️حالا از شما می‌خواهم احساسی که روز چهارشنبه(دهم آبان ۱۴۰۲) داشتید را به یاد بیاورید (آن را باز-زیست بکنید) و در مورد آن فکر (reflect) بکنید. سپس احساسی که روزهای آتی(و روی قیمت‌های بسیار بالاتر) خواهید داشت را با آن مقایسه کنید.

▫️توجه کنید که «حافظه هیجانی» شرط لازم برای بلوغ و یادگیری جامع است. خرد (Wisdom) بدون حافظه هیجانی معنا ندارد، مگر آنکه وحی در کار باشد.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️نامه جدید نرخ خوراک

نامه جدید نرخ خوراک که به نفع شرکت‌های پتروشیمی و بعضی از سایر صنایع است بعد از دو مطلب اخیر کانال اقتصاد رفتاری(اینجا و اینجا) انتشار عمومی پیدا کرد!

این یعنی باید:
❗️ نوشته‌های این کانال را جدی بگیرید ❗️


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️اطمینان تکنیکالیستها از پایان روند نزولی بازار سهام

در بازار سهام ایران، با حجم معاملات بالای ۶هزارمیلیارد تومان، چهارشنبه گذشته(هشتم آذرماه ۱۴۰۲)، سیگنال ورود به تکنیکالیستها صادر شد. این یعنی ادامه پرقدرت روند صعودی بازار سهام.‌

▫️بسیاری از سهام شرکت‌ها با خاک یکسان شده‌اند و شاید یکی از بهترین فرصت‌ها برای کسب بازدهی خوب باشد.

▫️سیگنال از این بالاتر داریم که رییس سازمان بورس صراحتا گفته است ارزش بازار یک چندم ارزش واقعی اش است؟! این یعنی از نظر رییس سازمان بورس شاخص کل بورس اگر ۳ برابر هم بشود حبابی نیست. یعنی از نظر ایشان ۶.۳ میلیون واحد که بشود تازه می‌شود در مورد حبابی بودن یا نبودن سهام بعضی شرکت‌ها صحبت کرد.

▫️عبارتی که ایشان به کار بردند این است:
«ارزش بازار‌های مالی ما حدود ۲۰۰ میلیارد دلار است، اما ارزش بازار سه برابر این عدد است.» نکته دیگری که می‌توان از این جملات استنتاج کرد این است که «با قیمت فعلی دلار» شاخص ۶ میلیونی ارزش واقعی بازار را منعکس می‌کند. هرگونه افزایش در نرخ ارز متناسبا این ارزش دلاری را متأثر می‌کند.


به اشتراک بگذارید تا دیگران هم بدانند...

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance