اقتصاد رفتاری

⭕️◻️در باب مهارت گفتگو، این قسمت: روز بازگشت از اسارت
✍️رحیم قمیشی

هر چه بود تمام شده بود، با همه سختی‌هایش.
پس از مفقود شدنم در کربلای چهار، پدرم قبل از اینکه بفهمد من شهید نشده‌‌ام، به دیدار خدا رفته بود. دوستانم رفته و به او گفته بودند آنجا که رحیم و نادر ماندند کسی زنده نماند. او البته که باور نکرده بود.
لابد آن دنیا که حسابی گشته و مرا پیدا نکرده، از ته دل خوشحال شده که رحیمش زنده است.

من اینطرف نمی‌توانستم باور کنم پدرم چهار سال است رفته و همۀ نقشه‌هایی که برای دیدنش و گفتن خاطراتم داشتم نقش بر آب شده. دلم می‌خواست به او بگویم من تمام ۱۵۰۰ روز اسارتم برای سلامتش آیةالکرسی خوانده‌ام.
نشد بگویمش...

نمی‌خواهم همۀ تلخی‌ها و شیرینی‌های روز پس از آزادی را امروز بنویسم، فقط خواستم بگویم آزادی همه‌اش شیرینی و خنده نبود، گاهی آدمی در آزادی تازه متوجه چیزهایی می‌شود که تا آن روز برایش پوشیده بوده.

یکی از خاطراتی که هرگز فراموشم نمی‌شود؛
اتوبوس ما از فرودگاه مهرآباد باید می‌رفت محل قرنطینه‌مان نزدیک میدان نوبنیاد. از جوبغرب تهران به شمال‌شرق، مسبری طولانی. قرنطینه هم که نبود، الکی اسمش را گذاشته بودند قرنطینه. قرار بود آنجا شستشوی مغزی شویم!
که مبادا دوباره فکر کنیم آقای منتظری آدم خوبی است! باید یاد می‌گرفتیم او یک خائن است!!
یاد می‌گرفتیم یک‌بار نپرسیم در سال ۶۷ چه اتفاقاتی افتاده، یا در سال ۶۸، اصلا همۀ سال‌هایی که ما نبودیم.
و ما هم همۀ آنچه را می‌فرمودند باید قبول می‌کردیم!

اما اتفاق عجیبی در همان ساعت اول ورودم به ایران افتاد، به نظرم اتوبوس ما از فرودگاه هیچ نشانی از اسیران آزاد شده ایرانی نداشت. عراقی‌ها در موقع آزادی لباس‌های تمیزی به ما داده بودند اما آن لباس‌ها سبز تیره و نظامی بود، نمی‌دانم چه شد در جایی که اتوبوس‌مان در ترافیک گیر کرده بود، دو خانم متشخص که کنار پنجره باز شدۀ بغل دستم بودند با خشم نگاهم کردند و جمله‌ای که منتظرش نبودم را گفتند؛
- بروید که برنگردید!!!
و فحشی رقیق...

فکرش هم بعد از ۳۲ سال آزارم می‌دهد. بعد از لحظه شماری برای دیدن مردمت، بعد از آرزوها برای تنفس آزادی، بعد از سال‌ها خواب چنین روزی را دیدن، در بدو ورودت بگویند "برو برنگرد" گورت را گم کن!

مسئول اتوبوس‌مان که مرد خوش‌قلب و مهربانی بود و بادم هست یک پایش اندکی می‌لنگید همین‌که صورت رنگ‌برگشته و ملتهبم را دید و قضیه را شنید، کلی خندید!
و توضیح داد خودت نمی‌دانی چقدر رنگ و رو و لباس‌هایت شبیه عراقی‌هاست، آن بیچاره‌ها فکر کرده‌اند شما اسیرهای عراقی هستید...
و برایتان دعای خیر کرده‌اند، که برنگردید به اسارت.
او می‌خندید و من حرص می‌خوردم.
نمی‌توانستم باورش کنم.
دست خودم نبود!
- حتی اسیر عراقی هم بودم حق نداشت با خشم نگاهم کند. و آن جمله را بگویند!
دلم می‌خواست تنها بودم و بغضم را خالی می‌کردم...
- چرا بروم و برنگردم؟ چرا آنهمه آرزوهایم برای آزادی، باید یک ثانیه‌ای به هوا برود...

اما آن خانم‌ها درس خیلی خوبی به من دادند.
وقتی گفتگویی نباشد، گاه همه بی‌خود با هم دشمن می‌شوند. وقتی دیالوگی نباشد، خیلی وقت‌ها همه به ظنین می‌شوند.
شاید اگر او متوجه می‌شد من هموطن او هستم و ۴ سال مفقود بوده‌ام، هرگز چنین نمی‌گفت. شاید اگر من می‌دانستم او دارد برای اسیر عراقی آرزوی خوبی می‌کند، هرگز دلخور نمی‌شدم.
ما از اینکه گفتگویی با هم نداشتیم شده بودیم دو موجود از هم جدا
نه او مرا درک می‌کرد
نه من او را
او در دنیای متوهم خودش بود
من در دنیای متوهم خودم

کاش بشر می‌دانست گفتگو چقدر در برچیدن جنگ‌ها، کدورت‌ها و قضاوت‌های نابجا تاثیر دارد.
کاش بشر می‌دانست آنچه به او شخصیت داده قدرت گفتگو و دیالوگ است.
کاش بشر می‌دانست هر کس توضیحاتی برای گفتن دارد. حتی دشمنش!

همه‌اش دلم می‌خواهد زمان برگردد
سرم را از پنجره در بباورم
و فریاد بزنم
من ایرانی‌ام
من برادر تو ام
چهره سیاه سوخته‌ام را نگاه نکن
قلبی دارم نازک‌تر از گل
که آسان پر پر می‌شود
آینه‌ای که شکست
تکه‌هایش
با هزار چسب
به هم نمی‌چسبد
و نمی‌شود آینۀ اول

کاش همه یاد بگیریم دیالوگ یعنی بزرگی
دیالوگ یعنی انسان متمدن
دیالوگ یعنی خودِ "آزادی"
دیالوگ یعنی آدم بودن!

@BehavioralEconomicsAndFinance

👍26❤4👎1

4.84K viewsedited 21:45