⭕️◻️ کمالگرایی، راه خفه کردن جنبش‌ها
✍️ مصطفی نصراصفهانی

تحریک کمالگرایی یا کاملگرایی(Perfectionism) همانطور که در زندگی شخصی باعث شل شدن و تنبل شدن انسان می‌شود، در کنش‌گری اجتماعی هم چنین اثری دارد.

کسانی که مطالبات را چند قسمت کوچکتر و گام به گام نمی‌کنند خودآگاه یا ناخودآگاه در تلاش برای #فلج کردن کنش‌گران هستند. آن‌ها که خودآگاه چنین می‌کنند احتمالا کسانی هستند که از داخل یا خارج حمایت مالی و اطلاعاتی و رسانه‌ای و... می‌شوند.

به دلیل علاقه مطالعاتی ام (مدلسازی abm) طی چند سال گذشته مطالبی در مورد طراحی کمپین‌ها نوشته‌ام و شاید ارزش خواندن داشته باشند، می‌توانید با فشردن هشتک #طراحی_کمپین در کانال (یا جستجوی واژه کمپین) آن‌ها را پیدا کنید.

▫️▫️▫️به امید روزی که شاهد رگبار کمپین‌های اصیل (نه هدایت شده از بیرون)، هوشمندانه و موفق باشیم.

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام ✔️ اینستاگرام ✔️ وبسایت ✔️ آپارات

⭕️◻️دم خروس را ببینیم یا قسم حضرت عباس را؟

از بچگی برای ما دهه شصتی ها از سبک مدیریتی امثال شهید خرازی و باکری و همت و ... گفتند. از این گفتند که به دستور حضرت علی(ع) حاکم باید شبیه ضعیف ترین اقشار جامعه زندگی کند. (در مورد امکانپذیری این روش اینجا نوشته بودم، اما هنوز جای کار دارد تا پخته و محکم شود)

▫️بعد آمدند و گفتند دیگران به این سبک مدیریتی باور ندارند و اگر ما در قدرت باشیم، این سبک مدیریتی را خواهیم داشت و این توجیه‌پذیر است که حتی اگر متخصص تر هم باشند، ما قدرت بگیریم.

▫️بعد که تیم دولت تشکیل شد دیدیم مخبر (که برای بچه بی تجربه و بیسواد خودش چارت سازمانی یک هولدینگ بزرگ را تغییر میدهد تا او را عضو هیأت مدیره آن هولدینگ کند) می‌شود معاون اول و انسیه خزعلی با آن ثروت غیرشفافی که از بیت المال دزدیده است می‌شود معاون امور بانوان!

▫️▫️▫️به ما بگویید که با این #ناسازگاری_شناختی چه کنیم؟! چطور خودمان را فریب بدهیم وقتی که شما بیشتر از آنکه شبیه علی(ع) باشید شبیه معاویه هستید؟!

لطفا پایان آن گفتمان را صراحتا و شفاف اعلام کنید.


✔️کانال اقتصاد رفتاری
@BehavioralEconomicsAndFinance

◾️آوار «تعارض منافع» بر سر مردم رنج دیده آبادان

🔸 آیت الله محقق داماد (استاد دانشکده حقوق دانشگاه بهشتی) و محمد درویش زاده (قاضی پیشین دیوان عالی کشور و رییس پژوهشکده حقوق و قانون ایران) در یادداشتی که در شماره چهاردهم فصلنامه دانشنامه‌های حقوقی منتشر کردند به بررسی تعارض منافع در حادثه متروپل پرداختند.

🔸 آنان نوشتند: اگرچه در کشور‌های مختلف نمونه‌هایی از ریزش ساختمان‌های مرتفع به دلیل «شکست سازه‌ای» وجود دارد، اما تفاوت و تمایز آن‌ها با فرو ریختن ساختمان متروپل آبادان، ناشی از فقدان قوانین منسجم در حوزه «مدیریت تعارض منافع» است.

🔸در این تحقیق نویسندگان با دلی آکنده از اندوه، عذر تقصیری به پیشگاه هم وطنان آبادانی تقدیم می‌دارند و تلاش کرده‌اند تا ضمن شناسایی و توصیف سه شکل از انواع شناخته شده تعارض منافع، که در فرایند‌های اجرایی این پروژه وجود داشته است، گزارشی ارائه کنند از فرایند طولانی و اقدامات دولت‌های یازدهم تا سیزدهم و تعلل در سه دوره مجلس شورای اسلامی (نهم، دهم و یازدهم) برای تصویب طرح یا لایحه‌ای راجع به مدیریت تعارض منافع.

🔸 در پایان نتیجه گرفته می‌شود که تا زمانی که ساختار حاکمیتی و مدیریتی کشور، با تعبیه قوانین کارآمد تعارض منافع، اصلاح نشود، زمینه تکرار حوادث مشابه وجود دارد و تمرکز بر اقداماتی نظیر: مجازات مقصران و حتی تامین خسارت زیان دیدگان و امثال آن تماما مبارزه با معلول بوده و به مثابه استفاده از داروی مسکّن به جای درمان ساختاری تلقی می‌شود.

🔗 مطالعه یادداشت:
https://tp4.ir/?p=6666

@Tp4_ir

⭕️◻️راه اصلاح سیستم‌ قضایی
✍ دکتر مصطفی نصراصفهانی

محافظت از حقوق، یکی از مهمترین ارکان توسعه اقتصادی هر کشور (که مفهومی بسیار فراتر از رشد اقتصادی و بهبود مالی است) می‌باشد. به این منظور باید سیستم قضایی سالم و کارآمد بشود. بنظرم دو کار زیر لازمه هر حرکت اصلاحی جدی در سیستم قضایی است‌:

۱- برای استقلال سیستم قضایی از سیستم امنیتی، پرونده‌های امنیتی را از پرونده‌های معمولی تفکیک کنیم. چرا که بهانه‌های امنیتی باعث تداوم فساد در سیستم قضایی شده‌اند. با تفکیک پرونده‌های امنیتی و بررسی آن‌ها در سیستمی جداگانه، می‌توانیم بهانه‌های امنیتی را از عواملی که منافعشان در فساد قوه قضائیه هست بگیریم!
پیشتر در مورد لزوم و اهمیت استقلال سیستم قضایی اینجا و اینجا نوشته بودیم.


۲-از رهبری بخواهیم کسانی مثل محقق داماد را به عنوان رییس قوه قضاییه منصوب کنند.
اصلاح سیستم قضایی با بکارگیری چنین افرادی شدنی است. سیستم که اصلاح شد دیگر به اندازه قبل مهم نیست چه کسی چه مسیولیتی داشته باشد.


موسسه بینش‌های رفتاری
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️فساد عریان!

امتحان کنید ببینید می‌توانید اردر تک عددی بگذارید؟! برایتان پیغام خطایی به این مضمون می‌آید که مطابق دستورالعمل سازمان بورس ارزش اردر خرید نباید کمتر از 500 هزار تومان باشد.
اینکه فکر کنیم بازار سهام ایران دستکاری و مهندسی نمی‌شود به همان اندازه ساده‌لوحی است که فکر کنیم بازار ارز دستکاری نمی‌شود. تنها کارکرد این دستکاری در بازار سهام هم تنزل بیشتر جایگاه بازار سهام در ذهن مردم و مهمتر از آن رانتی عظیم و سودهایی کم ریسک برای بعضی اشخاص است.

چه کسانی هستند که چنین دسترسی های فراقانونی دارند؟!
حالا دوستان بسیجی‌ام می‌گویند که چرا سیاه نمایی می‌کنی، اما واقعیت‌ها را که نمی‌شود انکار کرد!
تا کی بناست بنا به مصلحت چشم و گوشتان را ببندید و نبینید؟! شاید هم خودتان را ذینفع تداوم این مفاسد می‌بینید، اما لطفا دیگر حرف از حق و امام حسین(ع) و حکومت علوی و... نزنید!!
در ادامه سلسله مطالبی خطاب به دوستان بسیجی خواهم نوشت.

موسسه بینش‌های رفتاری
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️تهدید هژمونی دلار و آشوب در ایران
✍️ دکتر مصطفی نصراصفهانی

چنانچه پیشتر هم نوشته و تأکید کرده بودیم(اینجا و اینجا و اینجا) تهدید هژمونی دلار برای آمریکایی‌ها مهمترین چیز است. و بسیاری از حکومت‌ها بواسطه همین تهدید هژمونی سرنگون شدند! توانایی پشت صحنه قدرت جهانی بسیار بیشتر از چیزی است که بنظر می‌رسد و حتی این نظریه وجود دارد که انقلاب ۵۷ هم بواسطه راه‌اندازی اپک و مهم‌تر از آن، تلاش برای چاپ پول رقیب دلار به نام #دلار_اپک ایجاد شد. بنابرین شاید بتوان اعتراضات اخیر را هم حرکتی مشابه با انقلاب ۵۷ دانست!(اگرچه هنوز ابعاد آن از ۸۸ و حتی ۹۸ بنظر کمتر باشد اما به بیان یکی از دوستان لیزری است!!)

▫️ فارغ از اینکه این اعتراضات فعلی به چه نتیجه‌ای برسد، با پذیرش درستی مقدمات فوق دلالت‌های مهمی میتوان برای نحوه تعامل با غرب یافت.

▫️اولا باید در مورد #نقش_گلوگاهی ایران در فروپاشی احتمالی هژمونی دلار خودآگاهی داشته باشیم(یعنی بدانیم چکار داریم می‌کنیم!) و ثانیا در مذاکرات برای طرف مقابل هم شفاف بگوییم که اگر ایران هر کجای طیف مختلف استراتژی‌ها (اعم از حمایت قاطع تا دشمنی قاطع) را بگیرد، چه اثراتی بر آینده این جنگ ارزی خواهد داشت. ایران از نظر ابعاد(اقتصادی، نظامی و حتی جغرافیایی) از خود آمریکا هم خیلی کوچکتر است، چه برسد به کل کشورهای متحد غرب. نکته امیدوارکننده اینجاست که وقتی بازی پیچیده می‌شود یک عنصر کوچک می‌تواند اثرات بزرگی داشته باشد!

▫️▫️▫️این تاکید بر نیاز به ایران برای حفظ هژمونی دلار حداقل بهتر از تاکید بر سردی زمستان اروپاست!!


▫️تمدن آمریکایی در قرن ۲۱ام با تهدیدهای جدی‌ای روبروست. و پیچیدگی بازی برای ما هم بسیار بالاست. بخصوص با وابستگی به مسیری که در هم‌پیمانی با شرق ایجاد کرده ایم. وسط جنگ و مذاکرات طرفین دعوا، روس‌ها هم احتمال دارد ایران را وجه المصالحه خود با آمریکا بکنند و عدم مذاکره و گفتگوی مستقیم با آمریکایی‌ها بزرگترین نقطه ضعف ایران است.

موسسه بینش‌های رفتاری
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️بازی «یا با مایی یا علیه ما»

یکی از بازی‌های روانی که در جنبش‌های سیاسی برای مجبور کردن افراد به پیوستن به گروه خودی استفاده می‌کنند بازی «یا با مایی یا علیه ما» هست. اینجا می‌توانید در مورد این بازی بیشتر بخوانید.(کاملتر اینجا)

این #بازی_روانی تلاش می‌کند مخاطب را در شرایط «اجبار روانی» قرار دهد تا به گروه خودی پیوندد و از این جهت اخلاقی نیست.

پ.ن.: تصویر فوق را یکی از دانشجویان چند روز پیش برایم فرستاده بود.

موسسه بینش‌های رفتاری
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️قیم مآبی آزادیخواهانه و برچسب وسط باز!!


قیم مآبی آزادیخواهانه(Libertarian Patternalism) ایده‌ای هست که ریچارد تیلر، نوبلیست اقتصاد رفتاری مطرح کرد. در مورد ایده مذکور اینجا و اینجا نوشته بودیم.


▫️یکی از نقدهایی که به پروفسور تیلر در مورد این ایده وارد شده بود این بود که لیبرتریانیزم در تضاد کامل با پترنالیزم هست و جمع آن‌ها شدنی نیست. به تیلر می‌گفتند آخر تو چطور این دو را با هم ترکیب می‌کنی؟! واقعیت اما آن بود که این ایده را فهم نکرده بودند.

▫️شاید با منطقی که این روزها برچسب «وسط باز» به افراد زده می‌شود بتوان ایده قیم مآبی آزادی‌خواهانه را هم وسط بازی دانست!

▫️و شاید در مورد مسیله حجاب هم بتوان رهیافت فعلی حکومت که قیم مآبانه هست را با گونه لیبرترین آن جایگزین کرد. با این حال، همین مسیر هم در عمل ممکن است دچار هزاران انحراف بشود همانطور که روش قیم مآبانه فعلی با قانون شکنی بسیار همراه شده است.

موسسه بینش‌های رفتاری
@BehavioralEconomicsAndFinance

بعد از سه سال، یادی کنیم از این مطلب(از اکتبر ۲۰۱۹ تا اکتبر ۲۰۲۲!!):

https://t.iss.one/BehavioralEconomicsAndFinance/1289

.

⭕️◻️خدایا ما را از توهم خارج کن!

یکی از دعاهایی که زمانی بین دانش آموزان و دانشجویان مذهبی رواج داشت، دعای پیش از مطالعه بود:
«اللهم اخرجنی من ظلمات الوهم و....» ( «پروردگارا من را از تاریکی‌های وهم خارج کن و...»)

اولین عبارت آن دعا، درخواست خروج از توهم بود. شاید بد نباشد به این دوستان توصیه کنیم دعای مذکور را بخوانند و سپس بخواهیم در مورد فکتهای زیر تفکر کنند:

- آمریکا از نظر مساحت جغرافیایی بیش از ۶ برابر ایران است.
- جمعیت آمریکا نزدیک ۴ برابر جمعیت ایران است.
- ارزش بازار فقط یک شرکت اپل بیش از ۲۰۰۰میلیارد دلار است در حالی‌که کل ارزش شرکت‌های خصوصی و دولتی بازار سهام ایران کمتر از ۱۴۰ میلیارد دلار است!(اینجا را ببینید)
- تکنولوژی‌های متعددی در انحصار آمریکاست.
- و...

و اینها همه فقط برای خود آمریکاست. شرکای آن را که اضافه کنیم می‌فهمیم که حکایت گردن‌کشی ما به «مورچه و فیل» شبیه‌تر است تا مسابقه بوکس دو انسان!!

و به این فکر کنید که چطور براحتی بحران گاز در اروپا (چنانچه اینجا پیش‌بینی کردیم) مدیریت شد!


@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ مهم‌ترین مزیت غربی‌ها
✍ مصطفی نصر اصفهانی

برتری غربی‌ها نه در مواردی که در فرسته قبلی(اینجا) به آن اشاره شد، بلکه در توان فوق العاده مدیریتی (و #طراحی_سیستم) آن‌هاست.

برای اینکه قضاوت‌های بهتری در آینده داشته باشید، دو نمونه زیر را همیشه در ذهن داشته باشید:

۱-بریتانیایی‌ها در رای گیری سال ۱۹۴۷ سازمان ملل متحد که منجر به قطعنامه ۱۸۱ شد، رای ممتنع دادند!! این در حالی بود که رای‌گیری برای به رسمیت شناختن اسراییل بود و صفر تا صد پروژه را خودشان مدیریت کرده بودند!! چطور می‌شود کسی که خودش زحمت ایجاد چیزی را کشیده است به آن رای ممتنع بدهد؟

۲-هم اکنون شهردار لندن یک پاکستانی الاصل مسلمان زاده است. بطور مشابه، اخیراً دو بانوی جوان ایرانی الاصل در کابینه دولت جدید سوئد وزیر شدند!

موارد فوق را بگذارید در کنار توانایی مدیریتی داخلی ما که ذکر نمونه‌هایش را در کامنتها به عهده شما می‌گذاریم.

حالا مردمانی که نه منابع بالایی دارند و نه توان مدیریتی بالا، ادعای زورآزمایی با جریانی را می‌کنند که هم از لحاظ مدیریتی با اختلاف بسیار برتری دارد و هم منابع متعددی در اختیار دارد!! این #بیش_اطمینانی را پهلوی دوم هم داشت، زمانی که حرف از انتشار دلار اپک و... می‌زد.

غربی‌ها تاکنون حتی در حد یک هزارم توان خودشان را هم برای تقابل با ایران استفاده نکرده‌اند، چون برایشان توجیه اقتصادی نداشته است! کارهایی مثل تحریک صدام به حمله به ایران و ... برای آن‌ها نه تنها هزینه‌ای نداشت بلکه پروژه‌های سودآوری هم بوده است! بگذریم که وجود ایران، برای تحکیم اسراییل و دوشیدن اعراب هم لازم بوده است!


پ.ن.: بنده متخصص روابط بین‌الملل نیستم و امیدوارم اگر اشتباهی در توصیف وضع موجود داشته‌ام بصورت عمومی بازخورد بگیرم. نقدا که تا به امروز، و با استفاده از شهودهای اقتصادی، چندین پیش‌بینی موفق (عدم حمله ترامپ، مهار اعتراضات ترامپ و مدیریت مناسب زمستان سرد در اروپا) داشته‌ام!

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام ✔️ اینستاگرام ✔️ وبسایت ✔️ آپارات

.

🔲⭕️ائتلاف علیه قلدری
علی سرزعیم، تحلیل گر اقتصادسیاسی

همه چیز از یک نامه شروع شد از احمد به حامد! اخیرا احمد زیدآبادی تحلیل گر شناخته شده سیاسی مطلبی خطاب به حامد اسماعیلیون نوشت. و در مورد تاثیر حوزه عاطفی-روانی به کنش سیاسی نکاتی یادآوری کرد. جدای از درستی یا نادرستی نامه زیدآبادی اما نامه کاملا مودبانه و محترمانه نوشته شده بود و پیامی اخلاقی را منتقل می کرد اما حجم بی سابقه ای از فحش و ناسزا و حتی تهدیدات جانی و ناموسی متوجه آقای زیدآبادی شد تا جایی که عطای ابراز نظر در مورد مسائل سیاسی روز را به لقایش بخشید و اعلام کرد که دیگر در مورد مسائل سیاسی روز مطلبی منتشر نمی کند.
همه کسانی که با سیاست ایران آشنا هستند می دانند که احمد زیدآبادی سالها به خاطر فعالیت سیاسی نامقبول از دید حکومت به زندان افتاده، به تبعید محکوم شده و فرزندانش سال‌ها طعم تلخ دوری از فرزند را چشیدند. لذا قطعا بخشی از حکومت نبوده و نیست ولی چه چیز موجب شد تا وی که عمری را صرف سیاست کرده به سکوت پناه ببرد؟ دلیل چیزی جز فشار روانی مخالفان و تهدیدات مرتبط با آن نبوده است. او از طرفی به خاطر حکومت به سکوت کشیده شد اکنون از طرف مردم به سکوت کشیده است. نتیجه در هر دو حالت یکی است. حذف یک صدا از سپهر گفتگوی ایران!
آنچه در این مورد رخ داده است دقیقا مصداق چیزی است که اصطلاحا «قلدری در فضای مجازی» (cyberbulling/onlinebulling) گفته می شود. هر نوع تهدید فیزیکی، کلامی، عاطفی، جنسی که در ادامه بیان یک دیدگاه توسط برخی افراد در فضای مجازی، شبکه های اجتماعی یا به شکل مستقیم به گوینده مطرح شود «قلدری در فضای مجازی» خوانده می شود. کشورهای توسعه یافته تلاش می کنند تدابیری حقوقی علیه این اقدام خصوصا در مدارس و سازمانها فراهم کنند.
هدف از این کارها ترساندن افراد از بیان دیدگاه است نه نقد آنها. روشن است نقد دیدگاه‌های مختلف نه تنها اشکال ندارد بلکه امر پسندیده‌ای است ولی بسیاری تحت عنوان نقد، مسخره کردن، تحقیرکردن، شایعه ساختن، تلاش برای بایکوت کردن اجتماعی فرد و گاه آزاردادن مانند منتشرکردن اطلاعات خصوصی فرد، تهدید خانواده پا را فراتر از نقد می‌گذارند و تلاش می‌کنند هزینه طرح برخی دیدگاه‌ها را چنان بالاببرند که کس دیگری جرات نکند چنین مطالبی را علنا منتشر کند. به بیان دیگر «قلدری در فضای مجازی» دقیقا در نقطه مقابل «آزادی بیان» قرار دارد و طنز داستان آنست که برخی ضمن آنکه ادعا می‌کنند می‌خواهند دایره آزادی بیان را در ایران گسترش دهند، از این روش خبیثانه استفاده می‌کنند تا فضای طرح دیدگاه‌های مخالف با آنها تنگ و تنگ تر شود.
روشن است که وقتی آزادی بیان تهدید و تحدید شود وظیفه همگان است که آژیر هشدار را بشنوند و به شکل متحد در برابر آن موضع بگیرند زیرا اولین و مهمترین قربانی محدودشدن آزادی بیان با استفاده از «قلدری در فضای مجازی» حقیقت است که دود آن به چشم جامعه می‏رود. وقتی جامعه نتواند نظرات افراد مستقل و آزاداندیش را -درست یا غلط- بشنود در تصمیم‏گیریهایش به خطا می‏افتد و گاه نه‌تنها به اهداف بالاتر نمی‏رسد بلکه ای‌بسا هزینه‌های غیرمتعارفی را نیز متحمل شود.
قلدری در فضای مجازی منحصر به این مورد خاص نیست و شکلهای ظریف‌تری هم دارد که بسیار فراگیر است. هر وقت فضای اجتماعی طوری شد که یک دیدگاه توانست آزادانه نظر خود را مطرح کند ولی صاحبان دیدگاه مخالف معذّب بودند که نظر خود را بیان کنند از ترس آنکه به آنها انگ‌های مختلف زده نشود، باید بدانیم که فضا برای قلدری فراهم شده است.

☑️⭕️تجویز راهبردی:
۱)به خودمان یادآوری کنیم آزادی یعنی آزادی مخالف.
۲)هر وقت احساس کردیم در گروه‌های شکل گرفته در فضای مجازی یک دیدگاه به راحتی می تواند نظرش را بگوید ولی دیدگاه مخالف در بیان نظرات محدود است، باید فضا را شکست و دیدگاه مخالف را دعوت کرد که صحبت کند و نگذاشت کسی به صاحبان دیدگاه مخالف اهانت کند یا او را تهدید کند.
۳)هر وقت قلدری در فضای مجازی موجب شد یک شخصیت مستقل مثل آقای زیدآبادی چنان تهدید شد که نوشتن را متوقف کرد باید دیگر صاحبان فکر و اندیشه به میان آیند و فارغ از اینکه با آقای زیدآبادی هم نظر باشند یا نباشند، از او در برابر تهدیدات و هتاکیها حمایت کنند زیرا اگر امروز این تهدیدات متوجه آقای زیدآبادی شده است، فردا گریبان دیگر متفکران مستقل را خواهد گرفت.
۴)به خودمان و دیگران یادآوری کنیم اگر امروز من آزادی دیگران را پاسداری نکنم، دیر یا زود حرمت آزادی من نیز شکسته خواهد شد.
۵)چه با احمد موافقیم چه با حامد. فرقی نمی کند. از زیدآبادی بخواهیم به کنش سیاسی و گفتگوی آزاد ادامه دهد و این عرصه را ترک نکند حتی اگر با او مخالف باشیم.
۶) قلدری از هر سو از جامعه یا حکومت را غیرقاابل قبول بدانیم.

شبکه توسعه
@I_D_network
علی سرزعیم
@Ali_Sarzaeem

⭕️◻️«زندان استنفورد»ی به وسعت ایران!(قسمت اول)
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

یکی از آزمایش‌های رفتاری جالب مربوط به سال 1971 می‌شود. در این آزمایش که توسط دکتر فیلیپ زیمباردو در دانشگاه استنفورد انجام شد، از تعدادی دانشجو که سلامت روانی آنان مورد تأیید بود خواسته شد تا نقش زندانی و زندان‌بان را بازی کنند. با روش شیروخط 12 نفر برای نقش زندانی و 12نفر برای نقش زندان‌بان انتخاب شدند.

▫️زندانی‌ها در خانه‌های خود در نقاط مختلف شهر نشسته بودند که یک ماشین پلیس به طور غیرمنتظره‌ جلوی خانه آن‌ها پارک کرد. مأمورانی با لباس پلیس آن‌ها را دستبند و چشمبند زدند و به زندان مصنوعی(در زیرزمین دانشکده روانشناسی) بردند. هر سه زندانی را داخل سلولی با میله‌های آهنی انداختند. به زندانیان روپوش‌هایی گل و گشاد و کلاه‌های تنگ داده شد تا دائم معذب باشند و زنجیری به پاهایشان بسته شده بود تا یادآور زندانی بودن آن‌ها باشد.

▫️از طرف دیگر، به زندان‌بانان لباس و شلوار خاکی شبیه لباس زندان‌بانان واقعی (که ازیک فروشگاه لباس‌های ارتشی خریده شده بود) به همراه باتوم، سوت و عینک‌های رفلکتیو(برای جلوگیری از تماس چشمی) و اسلحه داده شد. از زندان‌بانان خواسته شد تا زندان را اداره کنند ولی حق نداشتند از تنبیه فیزیکی استفاده کنند.

▫️دکتر زیمباردو که خود نقش سرپرست زندان را هم به عهده گرفته بود، به نگهبانان گفت: « می‌توانید در زندانی‌ها احساس حوصله سررفتگی، ترس و تحت کنترل بودن ایجاد کنید. باید متوجه شوند که هیچگونه حریم خصوصی ندارند. ما فردیت(Individuality) آن‌ها را به شیوه‌های مختلف از آن‌ها خواهیم گرفت. به طور کلی همه این کارها باید به یک حس ناتوانی، درماندگی، و بی‌قدرتی منجر شود؛ یعنی در اینجا، همه قدرت دست ماست و آن‌ها هیچ قدرتی دراختیار ندارند.»

▫️پس از گذشت چند روز، نگهبانان که پیشتر سلامت روانی آن‌ها تایید شده بود با همان جعبه ابزاری که در اختیار داشتند، رفتارهای سادیسمی شدیدی از خود نشان دادند. مثلا زندانی‌ای که روی مخشان بود را داخل یک محفظه(که آن را تبدیل به سلول انفرادی کرده بودند) زندانی کرده بودند و از دیگر زندانیان می‌خواستند که با دست به دیوار محفظه بکوبند. نگهبانان شرط خروج فرد داخل کمد را هم این گذاشته بودند که سایر زندانیان پتوهای خود را تحویل بدهند و بدون پتو سر کنند که به جز یک نفر، مابقی حاضر به این کار نشدند!


◀️ادامه دارد...(لینک قسمت بعد: اینجا)

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام ✔️ اینستاگرام ✔️ وبسایت ✔️ آپارات

⭕️◻️«زندان استنفورد»ی به وسعت ایران!(قسمت دوم)
✍🏼مصطفی نصراصفهانی


(◀️لینک قسمت قبل: اینجا)

▫️آزمایش استنفورد به دلیل اینکه وضعیت روانی آزمودنی‌ها واقعا داشت خراب می‌شد متوقف شد، حتی بعد از پایان آزمایش هم تعدادی از ایشان نقششان را «درونی‌سازی» کرده بودند و باورشان شده بود که واقعا زندانی(زندان‌بان) هستند! هدف از این آزمایش زیمباردو، ایجاد سردرگمی، شخصیت‌زدایی و فردیت‌زدایی بود. این آزمایش نشان داد که چقدر «شرایط» می‌تواند رفتار آدم‌ها را متأثر کند. بعضی از آزمودنی‌ها بعد از آزمایش از کارهایی که کرده بودند ابراز تعجب کردند! ( الهام گرفته از آزمایش فوق سه فیلم هم ساخته شده است که یکی از آن‌ها را اینجا می‌توانید ببینید.)

🟥🟥🟥

▫️من وقتی به ساختار قدرت و رفتار قدرتمندان در ایران نگاه می‌کنم به یاد آزمایش استنفورد می‌افتم. گویی آزمایشی نه در سطح یک زیر زمین، بلکه به وسعت کشور ایران در حال اجراست! صاحبان قدرت، نقشِ نگهبانانِ زندان استنفورد را گرفته‌اند، افراد متصل به قدرتمندان اصلی هم سهمی از قدرت دارند و مسلط بر سر مردم عادی شده‌اند و از «برتری»‌شان بر مردم عادی لذت می‌برند. این افراد شامل اطلاعاتی‌ها و افراد زیردست آن‌ها مثل حراست‌ها و کمیته‌های تأیید صلاحیت و کمیته‌های انضباطی و ... می‌شود.

▫️ممکن است شما مأموران پلیس گشت ارشاد و یا نیروهای بسیجی را هم به عنوان مصادیقی از نگهبانان زندان استنفورد نام ببرید. رفتار مأموران گشت ارشاد دقیقا منطبق با رفتار نگهبانان زندان استنفورد است! افراد زیادی بوده‌اند که توان کار کردن در گشت ارشاد را نداشته و بعد از مدتی درخواست جابجایی کرده‌اند.

▫️دسترسی به منابع مالی بیشتر، برتری اطلاعاتی (رانت)، «برتری مجوزی»، امکان تجاوز به حقوق مردم عادی بدون هزینه( و یا با هزینه کم) و... همه از مواردی است که تهییج‌کننده افراد فرادست و باعث تداوم بازی توسط آنها است. مناسبات بین این نگهبانان و مردم عادی شبیه مناسباتی است که زیمباردو طراحی کرده بود و من اسم آن را «مناسبات زیمباردویی» می‌گذارم.

🟥🟥🟥
▫️در چنین شرایطی چه باید کرد؟ پاسخ این است که باید بازی را به هم ریخت. اما متأسفانه به هم ریختن بازی صرفا با جابجا شدن افراد اتفاق نمی‌افتد! حتی اگر بهترین افراد را هم جایگزین افراد فعلی کنید، ولی سیستم را (قواعد رفتاری، فرآیندها و سازوکارها را) اصلاح نکنید، باز آش همین آش خواهد بود و کاسه همین کاسه! چنانچه در آن آزمایش، افراد بصورت تصادفی نقش‌های خود را گرفته بودند. در دنیای واقعی هم رفتار وحشیانه مأموران ساواک با مردم با جابجا شدن افراد بعد از انقلاب تحولی پیدا نکرد!

▫️جمعبندی این است که در هر نقشی که (خواسته یا ناخواسته) در این زندان داریم، اولین گام رهایی این است که باور کنیم نه زندان‌بان هستیم و نه زندانی! دومین گام این است که واکنش‌(پاسخ)های هوشمندانه‌تری داشته باشیم (اصلاح قواعد رفتاری). و در ادامه، فرآیندها و سازوکارهای حکمرانی را اصلاح کنیم. با اصلاح «قواعد رفتاری»، «فرآیندها» و «سازوکارها» می‌توان مناسبات زیمباردویی را به هم زد! در هر سه دسته مذکور مطالبی را نوشته و یا خواهم نوشت.


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام ✔️ اینستاگرام ✔️ وبسایت ✔️ آپارات

⭕️◻️اعترافات یک وسط-باز!


کسانی که کشور را به سمتی می‌برند که تحریم بشود مثل کسی هستند که مسافرت از بزرگراه 5بانده مستقیم را رها کرده و از جاده خاکیِ خراب و طولانی حرکت می‌کند.

▫️شاید مردم بتوانند تحریم را تحمل کنند، اما تفرعن(دیکتاتوری) گسترده، فساد، ناکارآمدی و ناشایست‌سالاری که اضافه شود آدم به استفراغ می‌افتد!

▫️نکته جالب اینجاست که کسانی که در زندگی شخصی‌شان تکنیک «تقیه» را به وفور بکار می‌برند، پای جیب مردم و بیت‌المال که به میان می‌آید یک مرتبه «شجاع» می‌شوند!!

▫️بنظرم بهتر است دوستان اصلاح‌طلب و یا حتی بسیجی هم به اعتصابات (که خشونتی ندارد!) بپیوندند. باشد که صدای اعتراض به گوش مسیولینی که خواب هستند(نه آن‌ها که خود را به خواب زده‌اند) برسد!


@BehavioralEconomicsAndFinance