⭕️◻️آیین رونمایی از ترجمه کتاب کس سانستین با عنوان "علوم رفتاری و سیاستگذاری عمومی"

نویسنده کتاب که استاد دانشگاه هاروارد است در تدوین ایده قیم مآبی آزادی خواهانه(Libertarian Paternalism) که قبلا در موردش اینجا نوشته بودیم نقش بسزایی داشته است.

▫️زمان: چهارشنبه ۳۱فروردین، ساعت ۱۰-۱۲.

▫️مکان: پژوهشکده وزارت اقتصاد

▫️لینک ورود آنلاین به جلسه:

https://b2n.ir/earc1111


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

آب کم جو تشنگی آور بدست
تا بجوشد آبت از بالا و پست

تا نزاید طفلک نازک گلو
کی روان گردد ز پستان شیر او
(مثنوی معنوی)

ایام ماه مبارک رمضان، ماه پاکسازی جسم و جان، و سالروز ضربت خوردن حضرت علی(ع) را گرامی میداریم.

⭕️◻️مکتب مرحوم هاشمی و جنبه‌های رفتاری مفاسد قالیباف
✍🏼مصطفی نصراصفهانی


با افشا شدن فایل صوتی سران سپاه و ماجرای سیسمونی دختر قالیباف به درستی تحلیلم در مورد کسی مثل قالیباف بیشتر اطمینان پیدا کردم. قبلا در مورد گشاد شدن «فاج فکتور»(Fudge Factor) بعضی مسئولین و فرآیند تکاملی آن بعد از انقلاب در اینجا نوشته بودم. همچنین در اینجا صراحتا اسم محمدباقر قالیباف را به عنوان شاهد مثالی از اصولگرایان با فاج فکتور گشاد به کار برده بودم! اما همه کسانی که فاج فکتور گشاد دارند رفتار و اثر یکسانی ندارند. بعضی غربگرا هستند و بعضی شرق‌گرا. و به نظرم می‌رسد نوع شرق‌گرای آن (حافظ منافع روسیه و چین)، اثرات مخرب‌تری بر نظام حکمرانی داشته باشد. همچنین ممکن است اندازه فاج فکتور با نسبت آن اشتباه گرفته شود! بله اگر کسی برای کشور ارزش افزوده چند میلیارد دلاری ایجاد کند شاید بتواند در مورد چند میلیون دلار سختگیری کمتری داشته باشد، اما نه کسی که یک صدم این بازدهی را هم برای اقتصاد کشور نداشته است.

ماجرای عنابستانی را هم بیاد بیاورید. مثل خان‌های قدیم به صورت سرباز سیلی می‌زند و بعد به هیچ جایی هم پاسخگو نیست! انگار خان و خان بازی و سیستم ارباب و رعیتی در جمهوری اسلامی حاکم باشد!

مکتب مرحوم هاشمی طرفدار بزرگ و کلان اندیشیدن است و در کنار آن، و برای عبور از کمالگرایی‌های مخرب، آسان گرفتن کارها و بعضی تغافل‌ها را توصیه می‌کند! مثلا ماجرای نگه داشتن هواپیما برای سوار شدن خانواده‌شان را بیاد بیاورید. همچنین مکتب هاشمی اقتدار مدیریتی را در جایی که به نفع مردم باشد مجاز می‌داند(رهیافت قیم‌مآبانه). فارغ از اینکه این مکتب در اصل آن هم اشکالاتی دارد، باید مواظب سوءبرداشت‌ها و تقلیدهای کور در این زمینه بود: «نه هر که سر بتراشد قلندری داند...»!

در نهایت، الگو و آرمان اصلی ما در حکومت اسلامی باید نزدیک شدن به روش حضرت علی(ع) باشد که چراغ مربوط به امور شخصی‌اش را برای کارهای شخصی‌اش روشن می‌کرد و فاج فکتوری به این حد تنگ داشت. طبیعی است که ممکن است کسی مصلحت‌اندیشی‌هایی داشته باشد، اما باید هزینه آن را از جیبش بپردازد! مثلا ممکن است مسئولی به صلاح بداند که هواپیما را برای سوار شدن خانواده‌اش متوقف نگه دارد، اما باید تنبیه شود و هزینه‌اش را بپردازد که این هزینه ممکن است پایان عمر سیاسی او باشد.

بنظرم می‌رسد دوران سکوت نهادهای نظارتی به خاطر مصالح(شبیه به آنچه حسن روحانی در مناظره انتخاباتی رو به قالیباف به مردانگی(!!) خودش نسبت داد) به پایان رسیده باشد. قحط‌الرجال نداریم که نگران باشیم عنابستانی یا قالیباف یا هر کس دیگری اگر کنار برود کسی نیست که جایگزینش بشود! از قضا شاید با رفتن ایشان یکی از هزاران نفری که شایسته‌تر از ایشان هستند و از ظرفیت ایشان استفاده نمی‌شود روی کار بیایند!

نکته رفتاری جالب دیگر در مورد ماجراهای قالیباف، واکنش‌های مردم در فضای مجازی است. جالب است که واکنش مردم به مفاسد چندین هزار میلیارد تومانی قابل مقایسه با حجم واکنش به ماجرای سیسمونی نبود. این هم از ویژگی‌های جالب ذهن است که به آن مفاسد فقط به چشم یک عدد نگاه می‌شود ولی این موارد مورد توجه زیاد قرار می‌گیرند.

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️مریم رجوی نماینده ایرانیان نیست!
✍️مصطفی نصراصفهانی

این ویدئویی که در زیر لینکش را گذاشته ام در مورد شفافیت هدایایی است که به مسئولین داده میشود. ببینید کشورهای دیگر که مثل ما ادعای حکومت علی(ع) را ندارند چطور به آن سبک حکمرانی نزدیکتر از ما هستند:

https://www.aparat.com/v/MJztI

▫️اما نکته جالبتر در دقیقه ۷ آن ویدئو مورد اشاره قرار میگیرد. اینکه مریم رجوی به یکی از مسئولین اروپایی هدیه ای داده است! طبیعی است که وقتی شما سکوت میکنید، مثلا مذاکره مستقیم نمیکنید، مریم رجوی و لابیهای ضد ایران بجای شما صحبت میکنند!

▫️قبلا در مورد امکان ارتباط موثر و گفتگو(dialogue) با مسئولین غربی و فرصتهایی که دائم از دست میروند در اینجا و اینجا نوشته بودم. خیلی مسخره است که حکومت ایران در زمینه لابی کردن از گروهک مجاهدین هم ضعیفتر عمل میکند و تنها سردار دیپلماسی، دکتر ظریف، را به انزوا و خانه نشینی میکشاند!

▫️الان متاسفانه کار در دست کسانی است که دو کلمه نمی‌توانند انگلیسی صحبت کنند! ضربه ای که این ناشایست سالاری، که در دولت رئیسی تشدید شده است، به بیت المال میزند غیرقابل چشم پوشی است. خون شهدا دامن مسئولینی که ناشایست سالاری را دامن میزنند خواهد گرفت.

#شایسته_سالاری

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️سرداران مغفول!
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

خدماتی که در حوزه نظامی و مهندسی انجام می‌شوند بسیار ملموس‌تر از خدماتی هستند که در حوزه‌های مرتبط با علوم انسانی انجام می‌شوند. این در حالی است که اهمیت جنبه‌های انسانی، نرم و شناختی اگر بیشتر از جنبه‌های نظامی نباشند کمتر نیستند. به این جهت است که هر ایرانی وطن‌دوستی فارغ از اینکه به نظام جمهوری اسلامی تعلق خاطر داشته باشد یا نباشد، منطقا از کسانی مثل شهید طهرانی‌مقدم که صنعت موشکی ایران مدیون تلاش‌های ایشان است تقدیر می‌کند. با اینحال، سرداران دیگری هم در سایر حوزه‌ها هستند که فتوحات ارزشمندی داشته‌اند ولی چندان که باید و شاید مورد توجه و تقدیر قرار نمی‌گیرند.
این وظیفه هر شهروندی است که این سرمایه‌های نمادین را گرامی داشته و حفظ کند. در واقع، گرامی داشتن این حماسه‌ها، نوعی سیگنال به دیگران است تا بدانند که کجا می‌توانند پاداش و تأیید اجتماعی بیشتری دریافت کنند.

از جمله این سرداران مغفول، مرحوم نادر طالب زاده است که دیروز دار فانی را وداع گفت. ایشان را می‌توان به حق سردار رسانه ایران نامید. جنگ‌ها را می‌توان به سه نوع نظامی، اقتصادی و شناختی تقسیم کرد و یکی از مهمترین ابزارها در جنگ شناختی، رسانه است. آنچه که سیدمحمد خاتمی تحت عنوان ایده فوق‌العاده «گفتگوی تمدن‌ها» (Dialogue among Civilizations) مطرح کرده بود، هیچکس به اندازه طالب‌زاده برای تحقق آن بصورت عملیاتی تلاش نکرد! نمونه‌ای از تلاش ایشان را می‌توان در ساخت مجموعه تلویزیونی «بشارت منجی» دید.

همچنین بر خلاف آنچه که در ذهن عامه مردم ترسیم شده است ایشان کاملا طرفدار انعکاس نظرات مختلف و متنوع در رسانه بودند، ایشان هم اعتقاد داشتند که وقتی اخبار توسط خودی‌ها به درستی منعکس نشود، مخاطب نیازش به دانستن را از جای دیگری تأمین می‌کند.

جنسِ طالب زاده، شبیه جنس شهید مصطفی چمران بود. نه به درستی درک شد و نه از ظرفیتش به درستی استفاده شد. نه کسانی که به ظاهر خودشان را منتسب به جریان اصلاحات می‌دانستند ایشان را درک کردند و نه به ظاهر انقلابیون. دقیقا اتفاقی که در مورد ابراهیم حاتمی کیا هم افتاده است. کسانی این هنرمند بزرگ را مورد حمله قرار می‌دهند که بویی از وطن دوستی نبرده‌اند: یا تحت تأثیر پروپاگاندای رسانه‌ای ضد ایرانی غربی-صهیونیستی هستند یا تحت تأثیر سیستم خفقان جاسوس‌های روسیه.

روحش شاد و راهش پر رهرو باد...

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️مهدی فلاحیان: سردار مبارزه با تعارض منافع


حالا که در حال توزیع مدال «سردار» هستم قطعا نمی‌توانم از کسانی که برای «تحول» سیستم حکمرانی در کشور تلاش کرده و می‌کنند نام نبرم: از کسانی که بجای اتلاف وقت و منابع برای حفظ و مدیریتِ سیستمِ معیوب، فاسد و مفسِدِ فعلی، گزینه درست را انتخاب کرده و تلاششان را در آن جهت می‌کنند که «طراحی سیستم» را اصلاح کنند. از جمله این افراد، دکتر مهدی فلاحیان، از دوستان اندیشکده «شفافیت برای ایران» بود که پیش‌نویس قانون تعارض منافع را هم ایشان تهیه کرده بود و پیگیر تصویب آن در مجلس بود. قبلا هم در مورد دکتر حساس یگانه بابت تلاش‌هایشان در حوزه حاکمیت شرکتی(Corporate Governance) که آن حوزه هم مربوط به «طراحی سیستم» و نه «مدیریت سیستم» است در اینجا نوشته بودم.

مهدی فلاحیان حدود یک ماه پیش طی حادثه‌ای مشکوک در اتوبان صدر تهران، جان به جان آفرین تسلیم کرد و من نمی‌توانم تصادفی بودن آن را باور کنم. نمی‌گویم که حتما دست سرویس‌های خارجی (بخصوص روس‌ها) در این حادثه واضح است، اما مطمئنا انگیزه کافی برای ترور ایشان وجود داشته است و باید مورد بررسی نهادهای امنیتی قرار بگیرد. برطرف شدن موقعیت‌های تعارض منافع دقیقا به معنای برطرف شدن فرصت‌های فساد کردن است. بنابراین هم بازیگران خارجی و هم مفسدان داخلی انگیزه کافی برای حذف ایشان داشته‌اند(ماجرای ترور امیرکبیر به دستور انگلستان را بیاد بیاورید).

در آخر، این جملات امام خمینی(ره) را خطاب به تروریست‌ها(در ماجرای ترور شهید مطهری) باید مرور کرد:
«بکُشید ما را؛ ملت ما بیدارتر می شود. ما از مرگ نمی ترسیم؛ و شما هم از مرگ ما صرفه ندارید. دلیل عجز شماست که در سیاهی شب، متفکران ما را می‌کشید.»

#تعارض_منافع
#حاکمیت_شرکتی
#مدیریت_سیستم
#طراحی_سیستم

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

این هم سهم دیگری که در عمده سبدهای جدیدی که گرفتیم حداقل 20 درصد پرتفو را تشکیل می‌دهد.

از این به بعد هر روز رشد قیمت این نماد را برایتان منتشر می‌کنم. دحاوی: قیمت روز 616.

⭕️◻️مهار سد سازی ترکیه با کمک حقوق‌دانان خبره

مرحوم مصدق یک تنه توانست صنعت نفت ایران را ملی کند. این اثرِ حضورِ افراد شایسته در جایگاه‌هاست.

این سال‌ها اما، ترکیه در حال خشک کردن رودهای جاری شونده به ایران و عراق و سایر کشورها با احداث سدهای عظیم است، ولی مصدقی وجود ندارد که جلوی آن‌ها را بگیرد!

سد سازی اساسا از نظر زیست‌محیطی چیز جالبی نیست.
همچنین دانش حقوق، حق ساکنین پائین دست رودخانه‌ها را هم در نظر می‌گیرد.

در این میان فقط جای حقوق‌دانانی خبره و غیرتمند مثل مرحوم مصدق خالی به نظر می‌رسد تا از مسیر دادگاه‌های بین‌المللی ترمز این ماشین تخریب را بکشند.

متأسفانه در زمینه پرورش نخبگانی در این زمینه همه کوتاهی صورت گرفته است.

#شایسته_سالاری
#کوتوله_پروری
موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️روش مدیریت بحران آب در کوتاه مدت
✍🏼مصطفی نصر

آثار فرونشست زمین یکی یکی در آثار تاریخی کشور خودش را دارد نشان می‌دهد. عکس فوق مربوط به مسجد سید اصفهان است.

▫️▫️▫️راه حل عملیاتی کوتاه مدتی که به ذهنم می‌رسد این است:
1- شفافیت کامل در مورد چاههای مجاز: اینکه عموم مردم بدانند در هر منطقه جغرافیایی چند چاه و دقیقا کجاها مجوز دارند، این چاه‌ها به نام چه کسانی است و استخراج آب بطور لحظه‌ای در معرض دید عموم باشد.

2- وضع جریمه سنگین (اعدادی که واقعا بازدارنده باشند. مثلا برای یک کشاورز ساده بالای 200 میلیون تومان ممکن است مناسب باشد) و غیرقابل تخفیف و غیرقابل بخشش برای حفر چاه غیرمجاز.

3- وضع جایزه سنگین برای گزارش دهندگان حفر چاه‌ غیر قانونی(حداقل 10 درصد از جریمه‌ای که از متخلف اخذ می‌شود): روش سوت‌زنی (Wistle Blowing).

4- ارائه «تجهیزات آبیاری مدرن+تجهیزات بازیافت آب مدرن» بصورت یارانه‌ای. آن هم در فرآیندی کاملا شفاف و ترجیحا مبتنی بر طرح کاداستر.(یعنی تک‌تک مردم ببینند که چه کسی و برای کدام زمین و مصرف از چنین یارانه‌ای بهرمند شده است)

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

نیاز مند تشکیل “شورای مشاوران اقتصادی” در نهاد ریاست جمهوری هستیم


دكتر علی حسین صمدی؛استاد بخش اقتصاد دانشگاه شیراز


گاهی اوقات مشاهده می شود که مشاوران اقتصادی رییس جمهور، وزرا، مدیران دستگاه های دولتی ،دانشگاه ها و … مدرکی جز اقتصاد دارند. حاصل این مشورت ها نیز کاملاً در جامعه فعلی ما نمایان است: تخریب منابع و سرمایه ها به جای انباشت آنها.

در حال حاضر و با توجه به انباشته شدن انبوه مشکلات اقتصادی، تاسیس این شورا برای رئیس جمهور کشورمان از کار آفرینان برتر کشور و استادان صاحب نام اقتصاد و از تمامی جناح های سیاسی و مستقل، از ضروریات جامعه باشد، لذا پیشنهاد می شود که در ساختار نهاد ریاست جمهوری تشکیلاتی با عنوان “شورای مشاوران اقتصادی” ایجاد شود.



https://eghtesadepooya.ir/?p=33787

https://t.iss.one/ahSamadi

⭕️◻️از افزایش قیمت آرد و روغن تا برق

در تعطیلات عید نوروز پیشبینی فوق را در گروه واتس اپ خانوادگی گذاشتم، اگرچه نه خودم و نه خانواده اساسا اهل این مدل زرنگ بازی ها نیستیم و دقیقا هیچ تغییری در خریدها انجام ندادیم.

امروز میتوانیم ببینیم که سهام شرکتهای مربوطه چه رشدی کرده اند. همین امروز غمارگ و... صف خرید هستند.

به طور مشابه با مواد غذایی، سهام نیروگاهی هم به ناچار، و به زودی، باید رشد کنند. در واقع سرکوب صنایع نیروگاهی بیش از این دیگر ممکن نیست و در صورت عدم افزایش قیمت و بعضی اقدامات دیگر در تابستان با قطعیهای جدی برق روبرو خواهیم شد.

بنابرین هزینه برق صنایع مصرف کننده برق، از جمله استخراج بیت کوین و...، افزایش پیدا خواهد کرد. تحلیل حساسیت این افزایش قیمت برق در ارزش شرکتهای بورسی مربوطه کار تخصصی تری است که در اینجا مجال ورود نیست.

اما شهودا میتوان فهمید که سهام شرکتهای نیروگاهی مثل دماوند که در اینجا مورد بحث واقع شدند، پتانسیل رشد خوبی خواهند داشت.

۱۷ اردیبهشت ۱۴.۱.


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️مجددا غلفت از ابعاد: اقتصاد در اسارت مغزهای کوچک زنگ زده!


در جریان افزایش قیمت و کمبود ماکارونی در بازار، به یکی از شرکت‌های تولیدکننده بزرگ در این زمینه(تک ماکارون) تهمت احتکار زده شد.

دیروز برخی منابع خبری مدعی شدند پلیس امنیت اقتصادی ۶۷۰ تن ماكارونی احتکارشده در شرکت تک‌ماکارون در کرج را توقیف کرده است. این در حالی است که این میزان، چنانچه شرکت اعلام کرده است تولید فقط 30 ساعت کارخانه مذکور است. ادعای مذکور کاملا معقول است. چنانچه مثلا شرکت مشابه با آن، زرماکارون، که شرکتی بورسی است و گزارش‌هایش بصورت شفاف روی سامانه کدال منتشر می‌شود فقط در یکماه حدود 20 هزار تن تولید داشته است!!

هر شرکتی باید موجودی انبار مشخصی داشته باشد. در غیر اینصورت عملکردش مختل خواهد شد. این بحث جدای از بحث نظری در دفاع از احتکار است که دوست خوبمان دکتر خالقی در مورد آن اینجا مطلب خوبی نوشته‌اند.

«مهم‌ترین مؤلفه سرمایه‌گذاری دفاع جامعه و دولت از بدیهی ترین حقوق انسان‌ها یعنی اعتبار و آبروی آنها است.
با این کارها بخش خصوصی جرأت سرمایه‌گذاری اشتغال‌زا دارد؟
چرا سرمایه گذاری در ویلا و زمین بهتر است؟
چرا چند سال است نرخ تشکیل سرمایه منفی است؟» (از کانال محسن میرداماد)

#ابعاد

موسسه بینشهای رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت

بیش از دو هفته بعد از معرفی فرصت ورود داشتید😉


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️لایو اینستاگرامی با موضوع رتبه‌بندی کارگزاران بورس در صفحه کانون کارگزاران ایران

فردا چهارشنبه 21 اردیبهشت 1401، ساعت 16.

لینک پیج:
https://www.instagram.com/iranianseba/

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️آیا بازارهای مالی بازی جمع-صفر هستند؟
✍🏼مصطفی نصراصفهانی


یکی از سوءتفاهم‌هایی که در مورد بازار سهام و در کل نسبت به بازارهای مالی در ایران رایج شده است این است که بازارهای مالی (بازار سهام) یک بازی جمع-صفر(Zero-sum game) است. بازی جمع-صفر به این معناست که هرچقدر یک بازیکن از بازی می‌برد الزما کسی یا کسانی حداقل به همان اندازه باخته‌اند.

▫️این سوءتفاهم ریشه در شبیه دانستن بازارهای مالی به بازی‌هایی مثل پوکر دارد. در بازی پوکر جمع عایدی(منفی و مثبت) بازیکنان، صفر است.

▫️کافی است در گوگل دو کلید واژه «بازار سهام» و «بازی جمع صفر» را جستجو کنید تا ببینید با چه آب و تابی برایتان از جمع-صفر بودن بازی بازار سهام گفته‌اند!!

▫️▪️▫️با اینحال، در بازارهای مالی، چه در کوتاه‌مدت و چه در بلندمدت، بازی جمع-صفر نیست.

▪️در کوتاه‌مدت بازی بازارهای مالی بجای جمع-صفر بودن، جمع-بازار(Market-sum) است. به این معنا که اگر فرض کنیم فقط یک سهام داریم و نفر اول سهام را به قیمت 100 تومان بخرد و آن را به قیمت 110 تومان به نفر بعدی بفروشد تا قیمت 110 تومان نفر اول 10 تومان سود کرده است. اما اگر نفر دوم سهام را نگهداری کند و قیمت سهم به 120 تومان برسد، نفر دوم هم 10 تومان سود کرده است. جمع این بازی برابر با 20 است که دقیقا برابر با بازدهی کلی بازار است! تنها در صورتی این بازی به یک بازی جمع-صفر تبدیل می‌شود که بازار ریزش کرده و قیمت سهم مجدد به 100 تومان اولیه برگردد! حتی اگر بازار درجا هم بزند و یا کاهشی کمتر از 10 واحد داشته باشد، در دنیای مدل مذکور باز مجموع عایدی‌ها بیشتر از صفر است و دیگر بازی جمع-صفر نخواهد بود.

▪️در بلندمدت، علاوه بر آنچه بین معامله‌گران داد و ستد می‌شود، اثرات جانبی مثبت و متعدد دیگری ایجاد خواهند شد: همان فواید و کارکردهایی که برای بازار سهام در سطح کلان تعریف می‌شود. بنابراین خالص این عایدی‌های جانبی(مثلا اینکه مانع از تورم می‌شود، مثلا اینکه به شرکت‌های دارای شفافیت بالاتر پاداش داده می‌شود، مثلا اینکه تأمین مالی شرکت‌ها تسهیل می‌شود و... ) باید به جمع عایدی‌ها اضافه شود.

#نظریه_بازی

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️نرخ واقعی دستمزد چقدر است؟
✍🏼مصطفی نصراصفهانی، دکتری اقتصاد مالی


حالا که حرف از واقعی شدن قیمت‌ها در مورد همه کالاها زده می‌شود چرا نیائیم به این بپردازیم که نرخ واقعی دستمزد چقدر است؟

روشی که در دانش مالی برای قیمت‌گذاری استفاده می‌شود این است که ببینیم در چه قیمتی، سودِ آربیتراژ صفر می‌شود.

▫️مثلا اگر قیمت بنزین این سمت مرز کشور ۱۰ سنت باشد و آن سمت مرز ۱ دلار، آنوقت یک فرصت آربیتراژ وجود خواهد داشت: خرید بنزین این سمت مرز و فروش آن در سمت دیگر! به این نوع آربیتراژ، آربیتراژ مکانی گفته می‌شود. با در نظر گرفتن هزینه حمل و نقل و انواع هزینه مبادله‌ای که این آربیتراژ لازم دارد، اگر بنزین در ایران از یک قیمتی بیشتر بشود، انجام این آربیتراژ توجیه اقتصادی نخواهد داشت. این همان قیمت واقعی در نظر گرفته می‌شود.

▫️▫️بطور مشابه با کالاها، یکی از پدیده‌هایی که در کشورهای در حال توسعه قابل مشاهده است، آربیتراژ نیروی انسانی است. از میان همه انواع آربیتراژ، همین آربیتراژ مکانی هم کفایت می‌کند تا بفهمیم یکی از چیزهایی که با قیمت واقعی آن در ایران فاصله شدیدی دارد دستمزد و خدمات است. دوستانی که خارج از کشور زندگی می‌کنند معمولا برای ترمیم دندان‌ها به ایران می‌آیند. علت آن، ارزان بودن نسبی این خدمات در ایران است. حجم عظیم مهاجرت پزشکان طی دو سال گذشته هم به همین علت بوده است.

▫️▫️▫️اما آربیتراژ نیروی کار به دو روش صورت میگیرد:
۱- رفتن نیروی کار پیش سرمایه(مهاجرت).
۲- آوردن سرمایه پیش نیروی کار(سرمایه گذاری خارجی. چیزی شبیه آنچه در کشور چین صورت گرفت)

▫️نکته اینجاست که برای ایرانیان هر دو راه آربیتراژ مسدود(سخت) شده است. نه کارگر ایرانی می‌تواند براحتی در سایر کشورها کار کند و نه شرکت‌های معتبر (و حتی غیرمعتبر!) اجازه ورود به ایران و استفاده از این فرصت کم نظیر را دارند.

▫️اما اگر فرض کنیم موانع مصنوعی برای آربیتراژ نیروی کار (اعم از تحریم های داخلی یا خارجی) برداشته شوند، رسیدن دستمزد کارگر ساده به 700 دلار (که می‌شود 21 میلیون تومان امروز)، براحتی اتفاق خواهد افتاد. دستمزدهای بالاتر نیروی کار ساده هم به خاطر مزیت نسبی ایران در دسترسی به منابع انرژی ارزان و منابع زیرزمینی شدنی است. در این مورد به دستمزد ساعتی نیروی کار ساده در بعضی از سایر کشورهای در حال توسعه در اینجا نگاه کنید.


پ.ن.: آخرین مرحله از سیاست تعدیل(که فعلا در حال انجام است!)، آزادسازی امکان آربیتراژ نیروی کار هست که طی فرآیند جهانی سازی اتفاق می افتد. امیدوارم هرچه زودتر به این مرحله برسیم! هرچه این فرآیند بیشتر به تاخیر بیفتد نیروی کار ایرانی ارزانتر و ضعیفتر خواهد شد!


مشاهدات میدانی خودتان را در کامنت‌های این پست به اطلاع سایرین برسانید.

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️هدف باید تک نرخی شدن ارز باشد


هدف از جراحی اقتصادی، آزادسازی قیمت است نه افزایش آن. آزادسازی ممکن است به افزایش یا کاهش قیمت بیانجامد که البته در شرایط فعلی احتمالا منجر به افزایش قیمت خواهد شد.
وقتی که بجای آزادسازی، افزایش قیمت در دستور کار قرار می‌گیرد، سیاستگذار باید هر چند وقت یکبار دوباره تعدیل قیمت را انجام بدهد. مثلا اگر امروز ارز 4200 تومانی تبدیل به ارز 22 هزار تومانی شد و ارز بازار آزاد به 40 هزار تومان رسید، دوباره باید یک مرحله برطرف کردن ارز 22 هزار تومانی را داشته باشیم. این یعنی همین فرآیندی که طی سال‌های گذشته داشته‌ایم: سیاستگذار بدو، قیمت‌ها بدو!!

این نکته را فراموش نکنید که هر عیبی که برای ارز 4200 برشمرده می‌شد، برای سایر ارزها، اعم از نیمایی، هم با شدت و ضعف متفاوتی مطرح است.

برای مثال، به چه علت باید صادرکننده مجبور باشد ارز صادراتی‌اش را 30 درصد ارزانتر به شما بفروشد تا بعضی مافیاهای واردکننده به آن دسترسی داشته باشند و در عین حال، تولید کننده داخلی تضعیف شود و بازارش دامپ شده و دست آخر هم محصولات با قیمت ارز بازار آزاد به دست مردم برسد؟!

تک نرخی شدن ارز، بسیاری از مفاسد را کاهش خواهد داد.

▫️▫️▫️اگر نگران تورم هستید، موتور آن(خلق پول توسط دولت و بانک‌ها) را خاموش کنید، نرخ ارز و قیمت روغن و گوجه و.. معلول هستند نه علت!

حتی انتظارات تورمی هم فقط نقش تریگر و جرقه برای انبار باروت را دارد و کار اصلی را همان خلق پول انجام می‌دهد.


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

📌 نخستین مدرسه تغییر رفتار عمومی با محوریت حکمرانی رفتاری و با رویکرد اجرایی و تجربیات عملیاتی

🔹 برای اولین بار در ایران

👤 مدرس: دکتر علیرضا نفیسی

🗓 تاریخ برگزاری:در چهار روز ۲۹ و ۳۰ اردیبهشت و ۵ و۶ خرداد

🏢 محل برگزاری:دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

🌐 جهت ثبت‌نام و کسب اطلاعات بیشتر به آیدی @wiki_talangor مراجعه کنید.

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️قرآن و اقتصاد رفتاری

نشست ترویجی با همکاری موسسه بینشهای رفتاری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و انجمن علمی رفتارسازمانی ایران


بررسی کتاب‌های مقدس از منظر دانش اقتصاد یا دانش اقتصاد رفتاری امری مرسوم در دنیاست. به عنوان مثال در کامنت‌های همین پست تعدادی از منابعی که به بررسی کتاب تلمود یهودیان از منظر دانش اقتصاد و دانش اقتصاد رفتاری پرداخته‌اند را پیوست کرده‌ام.


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️از قیمت‌گذاری بدبینانه به سمت قیمت‌گذاری خوش‌بینانه در بازار سهام
✍🏼دکتر مصطفی نصراصفهانی

کشور ما و بالتبع شرکت‌های ایرانی دچار انبوهی از ابهامات در مورد آینده هستند. بنابراین یک کنشگر اقتصادی، در هر لحظه در مسئله‌ی تصمیم‌گیری در شرایط نااطمینانی قرار می‌گیرد. بررسی تصمیمات کنشگران اقتصادی در شرایط نااطمینانی از موضوعات مرکزی علم اقتصاد رفتاری است.

▫️دانش مالی کلاسیک می‌گوید که تصمیم‌گیری بر اساس میانگین(ارزش انتظاری یا Expected Value) آن روشی است که افراد انتخاب‌های مالی خود (اعم از تشکیل سبد سهام) را انجام می‌دهند و عقلا هم باید چنین کنند، با اینحال، آنچه در عمل اتفاق می‌افتد طور دیگری است! آن طور دیگر، در اقتصاد رفتاری با نظریه چشم‌انداز(Prospect Theory) توضیح داده می‌شود.

▫️از انواع نااطمینانی در ایران بحث توافق با غرب، بحث ورود ایران به جنگ، توانایی دولت در مدیریت تورم و.. هستند. مثلا بانک ملت، 20 میلیارد دلار فقط طلب از شرکت نفت دارد. اگر این طلب وصول شود، قیمت سهم باید حداقل چهار-پنج برابر قیمت فعلی باشد، اما اگر وصول نشود شاید همین قیمت فعلی هم برای آن زیاد باشد.

▫️متأسفانه بازار سهام ایران طی 30 سال گذشته عمدتا قیمت‌گذاری سهام شرکت‌ها را متناسب با «بدترین سناریوها» انجام داده است و هر وقت بازار تلاش کرده است کمی به ارزش آن در حالت سناریوی خوش‌بینانه نزدیک شود فریاد حباب-حبابِ تحلیلگران خبره بازار بلند شده است.

▫️علت این امر آن است که آنچه تا کنون هم اتفاق افتاده است دقیقا همان بدترین سناریو بوده است! مثلا تا کنون تحریم‌ها کم نشده، طلب‌ها وصول نشده، دست دولت در جیب شرکت‌ها بیشتر فرو رفته و... . خوب طبیعی است تحلیلگری که تنها اطلاعات در دسترس او، داده‌های صورت‌های مالی گذشته است نتواند سناریوهای خوشبینانه را در نظر بگیرد. کما اینکه بسیاری از آنها که بازار تابستان 99 را حبابی می‌دانستند الان بسیاری از همان سهم‌ها را زیر ارزش ذاتی می‌دانند!

▫️اگر کنشگران بازار سهام، قیمت‌گذاری شرکت‌ها را بر اساس سناریوهای خوشبینانه انجام بدهند، آنگاه شاید شاخص 10 میلیون واحدی هم قابل حصول باشد. برای رسیدن به شاخص ۱۰ میلیونی، کافی است هر کدام از شرکتهای بورسی ۴۰ روز کاری، مثبت ۵ درصد رشد کنند!

▫️آنچه در عمل ممکن است اتفاق بیفتد نه سناریوی بدبینانه و نه سناریوی خوشبینانه است. احتمالا شاخص امسال براحتی از 2.5 میلیون واحد عبور خواهد کرد.

▫️با اینحال، لازمه کسب سود معقول از بازار سهام گذاشتن وقت و ذهن است. معاملات بازار سهامتان را به حرفه‌ای ها بسپارید و ذهن و آرامش خودتان را بازیابی کنید و مطمئن باشید که در شرکت‌های دارای ارزش بنیادی سرمایه‌گذاری خواهید کرد و «بطور متوسط» بازدهی‌تان هم بالاتر خواهد بود...


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات