⭕️◻️نفسهای آخر قدرت پوتین
✍مصطفی نصراصفهانی

برای آمریکا، مهمترین و ناموسی ترین مسئله، هژمونی دلار است و چنانچه ذکر آن قبلا در اینجا رفت، علت اصلی جنگهای آمریکا نه بحث نفت بوده و نه ارزشهای آمریکایی و نه حقوق بشر و... . علت اصلی حفظ توانایی چاپ دلار بوده است!

اما اخیرا روسیه (مشابه لیبی و عراق و سوریه)، دلار را از معاملات نفتی حذف کرده است و همین کافی است تا تصمیمی جدی برای تغییر رژیم در روسیه اتخاذ شود.

طبیعی است که مشابه با بهانه هایی که در سایر جنگها(اعم از بمب اتم و...) بکار رفته اند، در این مورد هم بهانه هایی مثل مسئله اوکراین و... برای افکار عمومی مطرح شوند، اما علت واقعی چیزی به جز تهدید شدن هژمونی دلار توسط روسیه نیست.

احتمالا اگر بنا به حمله نظامی باشد، شاید به بعد از پایان فصل سرما در اروپا موکول شود تا متحدان اروپایی بتوانند همراهی بهتری داشته باشند.

این وسط اما ایران باید دو راهبرد را فراموش نکند:
۱- با طناب پوسیده روسیه به چاه نرود.
۲-فرصتهایی که در حوزه صادرات انرژی پیش خواهد آمد را به رقبای منطقه ای(اعم از کشورهای حوزه خلیج فارس) واگذار نکند.
۳-ومهمتر از همه بازیگر فعالی در مناسبات جدید باشد. روسیه ممکن است از تهدید هژمونی دلار عقب نشینی کند و در این میان با آمریکایی‌ها مذاکره خواهد کرد، اما بعید نیست که امتیازی مثل تجزیه شدن ایران را به غربی‌ها بدهد.

والله اعلم

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️رفع تحریم‌ها کافی است؟
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

تا آنجا که اخبار مذاکرات به گوش می‌رسد به نظر می‌رسد تیم مذاکره کننده ایرانی روی رفع تعداد بیشتری از تحریم‌ها تأکید می‌کند و صد البته در این مرحله شاید نکته مثبتی باشد.
اما هدف اصلی رونق اقتصاد ایران است و آسیب‌هایی هم به نظر می‌رسد وجود داشته باشد که وظیفه خود می‌دانم آن‌ها را یادآوری کنم. امیدوارم به دست تصمیم‌سازان برسد.

1- عبور از تضمین‌های حقوقی سست به تضمین‌های حقوقی محکم‌تر:
زمانی دکتر ظریف گرامی فرمودند «امضای آقای کری خودش ضمانت است» و دیدیدم که ضمانت نبود! اسناد حقوقی درجه استحکام مختلفی دارند و طبعا هرچه از نوع مستحکم‌تر باشد بهتر است. (ممکن است به دلایلی اکتفا به اسناد ضعیف‌تر قابل توجیه باشد که تشخیص آن به عهده افرادی است که درگیر جزئیات هستند و تخصصی‌تر به موضوع ورود کرده‌اند)

2- عبور از تضمین‌های حقوقی به تضمین‌های اقتصادی:
تضمین‌های اقتصادی به گونه‌ای هستند که خروج از توافق را برای طرفین فاقد توجیه اقتصادی می‌کند. قطعا باید توجه داشته باشیم که جنبه‌های اقتصادی به معنای جنبه‌های صرف مالی و پولی نیست. بلکه آنچه در اینجا مد نظر است، ممکن است شامل جنبه‌های روانی و اجتماعی و سیاسی هم بشود. در مورد این مسئله قبلا اینجا و اینجا نوشته‌ایم.

3- طراحی برنامه‌های اجرایی و عملیاتی فشرده جهت درگیر کردن منافع آمریکایی‌ها:
فرصت طلایی تا دوسال پایانی دوران بایدن خواهد بود. حتی اگر شما بهترین توافق را هم ببندید و در آن بهترین سازوکارها را در نظر گرفته باشید، اگر نتوانید آنچه باعث تضمین پایبندی طرف مقابل به توافق می‌شود را اجرایی و عملیاتی کنید، ممکن است به راحتی با عوض شدن رئیس‌جمهور همه چیز مثل دوران ترامپ نیست شود. باید نقشه‌ای با جزئیات از نحوه درگیر کردن شرکت‌های آمریکایی در اقتصاد ایران طراحی شده باشد که به محض امضای توافق، فورا بصورت عملیاتی شروع شود. این دولتی که هنوز بعد از شش ماه جای پای خودش را پیدا نکرده است بعید است بتواند از فرصت‌های بعد از توافق هم به خوبی استفاده کند.

4- آمریکا گرگ و رابطه ایران و آمریکا، رابطه گرگ و میش نیست:
یکی از نکات جالب موجود در مدل ذهنی هسته سخت قدرت این است که بیش از همه ما به قدرت آمریکا باور دارند! اینکه رابطه با آمریکا را رابطه گرگ و میش می‌دانند به این معناست که فکر می‌کنند با ورود شرکت‌های آمریکایی به ایران و رسمیت یافتن روابط، به راحتی کشور دچار استحاله خواهد شد. البته باید به ایشان گفت که دیگر نه آمریکا، آمریکای قرن 20 است و نه مناسبات مثل سابق. این گرگ پیر شده است و دچار ضعف است و دندان‌هایش هم در حال ریختن هستند. به همان اندازه که ایران به آمریکا نیاز دارد، آمریکا نیز(بخصوص برای به تعویق انداختن مرگ هژمونی دلار) به کمک ایران نیاز دارد. این یک معامله برد-برد بزرگ برای هر دو طرف خواهد بود.
اگر به بیت رهبری دسترسی دارید این هشدار را به گوش ایشان برسانید تا فردا روزی مافیای قطعه‌سازی یا هر مافیای دیگری تلاش نکند مانع سرمایه‌گذاری بلندمدت شرکت‌های آمریکایی در ایران شود. (قطعا کیفیت سرمایه‌گذاری اهمیت بالایی دارد و حمایت حساب شده از صنایع نوپا هم در جای خود باید به روشی هوشمندانه‌تر پیگیری شود)


✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️مسئولین ملک-باز، چسبندگی قیمت مسکن و تعارض منافع!
✍مصطفی نصراصفهانی

یکی از ویژگیهای اقتصاد ایران، #چسبندگی_قیمت مسکن است.

▫️این چسبندگی، باعث شده است مسکن بجای یک کالای مصرفی، بیش از پیش تبدیل به یک دارایی سرمایه ای بشود.

▫️همچنین چسبندگی قیمت مسکن باعث شده است بازدهی این بخش نوعی بهره بدون ریسک حساب شده و "نرخ بهره بدون ریسک ادراکی" را افزایش میدهد و نتیجتا پیامدهای رکودی در اقتصاد میگذارد.

▫️اما تعارض منافع هم باعث میشود سیاستگذار کاری که منجر به کاهش قیمت در این بخش بشود را نکند. ناخودآگاه انسان بشدت پیچیده است و ممکن است سیاستگذار اثر این تعارض منافع را حتی انکار هم بکند.

▫️واقعیت این است که عمده مسئولین کشور و اصحاب قدرت "ملک-باز" هستند. حتی بدنه کارشناسی را هم میتوان برچسب ملک-باز زد. به این معنا که عمده پس انداز و ثروت ایشان در ملک سرمایه گذاری شده است. از شوراهای مختلف و مجمع های سطح بالا و مجلسیون بگیرید تا افراد تاثیرگذار پشت صحنه اعم از مولتی میلیاردرهای ایرانی یا بعضی افراد پشت صحنه قدرت همگی ملک-باز هستند!

▫️شدت این پدیده در ایران قابل مقایسه با سایر کشورها نیست و ادعای بنده این است که تفاوت شدید و معناداری میتوان در این زمینه شناسایی کرد. برای داشتن تصویری شفاف تر بررسی کنید که چند درصد ثروت ایلان ماسک یا سایر ثروتمندان بزرگ در املاک است؟


✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️تغییر مدیران با چه هدفی؟

تا وقتی #سازوکار ها و #فرآیند ها خراب باشند، برداشتن فلانی از مدیریت و گذاشتن بهمان بجای او فقط نقش مسکن را بازی خواهد کرد(آنهم در بهترین حالت!).


تنها حالتی که چاره ای از تغییر مدیران نیست وقتی است که ایشان مانع اصلاح #طراحی_سیستم میشوند.


اگر براندازها و دشمنان ایران و جمهوری اسلامی از من مشورت بخواهند، اولین توصیه ام، تقویت #تفکر_شخص_محور و از بین بردن #شفافیت در حکومت خواهد بود!(سمت خودمان که کسی گوش نمیکند، شاید آنطرفیها گوش کنند!!)

در مورد اهمیت این مسئله، اینجا و اینجا و اینجا و اینجا را بخوانید.

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️پداگوژی

پداگوژی به معنای رهبری قیم مآبانه(در آموزش و مهارت افزایی) هست.

دکتر محمد یمنی کتابی دارد با عنوان پداگوژی دانشگاهی.
در این کتاب به مدیریت دانشگاهها از منظری #سیستمی میپردازد.
توضیحات بیشتر در اینجا.

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️مصورسازی برای نشان دادن ابعاد


▫️ذهن ما در فهم اعداد #بسیار_بزرگ و #بسیار_کوچک مشکل دارد.

▫️یکی از روشهای تقلیل این ضعف، استفاده از مصور سازی است.

▫️در ویدئوی فوق، ابعاد شرکتهای بزرگ دنیا(عمدتا آمریکایی) به تصویر کشیده شده است. بزرگترین شرکتهای بورسی ایران در چنین تصویری اصلا قابل دیدن هم نیستند! (کل شرکتهای بورس ایران کمتر از 80 میلیارد دلار ارزش دارد!)

▫️وقتی ابعاد خودمان را بدانیم، موضعگیریهای بهتری خواهیم داشت! البته روی دیگر سکه این است که نیروهای عظیمی برای محافظت از این ثروت‌ها وجود خواهند داشت!

#ابعاد

موسسه بینشهای رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت

⭕️◻️خطای تحلیلگر در شناسایی حباب برای مرداد 99
✍🏼مصطفی نصراصفهانی


بعضی از تحلیلگران، طرفدار حبابی بودن بازار سهام در سال 99 بودند. اشکالاتی عمده در تحلیل‌های ایشان می‌توان پیدا کرد.

1- تأکید نابجا بر نسبت P/E(سوگیری غفلت از نرخ پایهBase Rate Neglect)
بسیاری از شرکتها ارزش دارایی‌هایی که دارند چندین برابر ارزش بازار امروز آنهاست. ارزش کل بازار بعضی شرکت‌های کوچک از بعضی املاک در شمال شهر کمتر است! در حالی که همان شرکت چندین ملک فقط در شمال شهر دارد!

2- فقدان تخمین درست از جریان‌های نقدی آتی(سوگیری تأخرگراییRecency Bias)
وقتی که سود بسیاری از شرکت‌ها در سال 1400 نسبت به سال 98 چندین برابر شده است آیا نابجاست که قیمت سهامشان چندین برابر شود؟ شما در ارزشگذاری باید جریان‌های نقدی آتی، تا بینهایت، را لحاظ کنید!!(در این مورد اینجا نوشته بودیم)

3- استفاده از روش‌های ارزشگذاری در شرایط غیر تورمی برای شرایط با تورم بالا.
در میان اقتصاددانان و تحلیلگران، تنها حامد قدوسی بود که مدل قابل اعتنایی برای ارزشگذاری سهام در شرایط تورم بالا ارائه کرد(اینجا را بخوانید). و موضع رسمی ایشان هم خنثی بود!
عمده تحلیل‌گران بازار سهام در گرایش مالی رشته‌های حسابداری و مدیریت (و نه اقتصاد) تحصیل کرده‌اند و این جنس خطاها قابل پیش‌بینی است.

4- غفلت اساسی از اینکه ارزش ذهنی است!
یکی از مباحث کلیدی در مکاتب مختلف اقتصادی، بحث ذهنی بودن ارزش است. انشاءالله با آمدن نمادهای استقلال و پرسپولیس به بازار سهام مثال ملموسی برای ذهنی بودن ارزش خواهیم داشت. و اینکه سرمایه‌گذاران، علاوه بر نیازهای فایده‌گرایانه، نیازهای دیگری را هم از طریق سرمایه‌گذاری ارضا می‌کنند.


پ.ن.: این ظلم مزمن به بازار سهام پایان خواهد پذیرفت. تنها کاری که باید کرد تقویت سازوکارهای محافظت از #حقوق سهامدار خرد(#حاکمیت_شرکتی ) و کاهش مداخلات دستوری دولت است.

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام ✔️اینستاگرام ✔️وبسایت

⭕️◻️دلار بازار آزاد نزولی، دلار شرکتهای بورسی صعودی!


چنانچه قبلا هم گفته شده بود کاهش نرخ ارز در اثر توافق اثر منفی بر بازار سهام نخواهد داشت. در واقع، دلار نیمایی که به طور ظالمانه و اشتباهی پائینتر از بازار آزاد بود در حال آزاد شدن است و عاقلانه این است که این نرخها کم کم به سمت همدیگر همگرا شوند. (اینجا و اینجا را بخوانید)

حرفه ای های بازار این روزها در حال خرید هستند...

موسسه بینشهای رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت

حفارس همچنان در صف خرید👌

⭕️◻️فرصت‌های آربیتراژ بعد از تثبیت یا کاهش نرخ ارز(1)

می‌توان وام کلان دلاری از بانک‌های خارجی با نرخ سود 1درصد گرفت و آن را در بانک‌های ایران با نرخ سود 15 درصد سپرده کرد و سالی 14 درصد سود با ریسک صفر داشت!

مثلا اگر بتوانید 1میلیون دلار وام یک درصد بگیرید، آخر سال باید یک میلیون و 10هزار دلار پس بدهید. اگر نرخ ارز روی 25 هزار تومان ثابت بماند، شما می‌توانید این 25 میلیارد تومان را در بانک‌های ایران پس‌انداز کرده و سپس آخر سال(با فرض نرخ سود 15 درصد)، نزدیک 29 میلیارد تومان دریافت کنید. با 25 میلیارد و 250 میلیون تومان آن، اصل و فرع وام دلاری را پس می‌دهید و بدون هیچ زحمتی صاحب 3 میلیارد تومان ثروت شده‌اید.


پ.ن.: تورم، ظلمی است که سیستم خلق پول(اعم از دولت و بانک مرکزی و حاکمیت و بانک‌ها و...) به صاحبان پول‌ می‌کند. برای جبران این ظلم، نباید به دیگری ظلم کرد! بنابراین در نظر گرفتن تورم چه در بحث مالیات بر عایدی سرمایه، چه در بحث بانکی و چه در هر مورد دیگری اشتباه است، مگر آنکه چاره‌ای نباشد. حکایت در نظر گرفتن تورم در موارد ثانویه، شبیه استدلالی است که میگوید چون نازی‌ها به یهودیان ظلم کردند، یهودیان می‌توانند به فلسطینیان ظلم کنند!


✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

.

.

#دنیل_کانمن
#حسابداری_ذهنی

▫️ در این ویدیو کوتاه، آقای دنیل کانمن، نوبلیست اقتصاد 2002، اشاره میکنه که یکی از تصمیمات اشتباه سرمایه گذاران که در بلند مدت منجر به خراب شدن عملکرد پرتفوی سرمایه گذاری شون میشه (با فروش سهم های در سود و نگهداری سهم های در زیان) همین بایاس رفتاری حسابداری ذهنی هست. هدف ما از این نظرسنجی و پست اخیر این بود که دوستانی که در معرض این قضیه هستند، رو قدری آگاه کنیم.

@FinPy

اونس طلا طی ماه آینده صعودی خواهد بود.

علاوه بر آن، در بلندمدت هم چشم اندازی صعودی دارد. دنیا در حال پوست اندازی است.

امروز ۵اسفند ۱۴۰۰

⭕️◻️عید مبعث و قواعد رفتاری

آنچه که باعث شده است دین مبین اسلام تا امروز باقی بماند و همچنان بر قلب‌ها و ذهن‌ها حاکم باشد چیزی نیست جز بعضی #قواعد_رفتاری. در واقع سیستمی که انبیاء پایه‌گذاری کردند یک سیستم با برنامه‌ریزی غیرمتمرکز هست. اساسا دین خودش یک سیستم است که بنا به ادعای بولدینگ در طبقه نهم سیستم‌ها(یعنی پیچیده‌ترین نوع سیستم‌ها) قرار دارد. بقاء و شیوع دین صرفا با همین قواعد رفتاری حاصل می‌شود.

مشابه با آنچه که پیامبران خدا از طریق قواعد رفتاری پیگیری می‌کرده‌اند را در قرن 21(و اواخر قرن 20)، متخصصین مدلسازی سیستم‌های پیچیده هم استفاده کرده‌اند. مثلا بنیاد جورج سوروس در طراحی انقلاب‌های مخملی از همین رهیافت استفاده می‌کند. همچنین کمپین‌های موفقی که تا کنون توانسته‌اند اثرگذاری معناداری داشته باشند هم از همین رهیافت(آگاهانه یا ناآگاهانه) استفاده کرده‌اند.

ادعای ما این است که در فرآیند توسعه نیز باید چنین قواعدی رفتاری توسط متخصصان توسعه و به صورت بین رشته‌ای طراحی شوند.


اینهمه مقدمه گفتیم تا عید مبعث را خدمت شما تبریک بگوئیم! عیدتان مبارک!

✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دام روانی دور اندیشی(#Prudence_Trap) در پژوهش‌های اقتصادی
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

▫️چنانچه در مطلب قبلی اشاره شد، برای آنکه یک مدل اقتصادسنجی بتواند درست کار کند باید از موانع متعددی به سلامت عبور کند. فارغ از اینکه احتمال اینکه همزمان بتواند از موانع مذکور به طور همزمان به سلامت عبور کند و در هیچکدام از آن‌ها شکست نخورد پائین است، بررسی این موانع هم جداجدا صورت می‌پذیرد. همین بررسی هم بصورت احتمالاتی صورت می‌گیرد، یعنی اگر احتمال موفقیتِ عبور از مانع اول مثلا 95درصد بود، فرض می‌کنند که عبور کرده است.

▫️وقتی که تعداد موانعی که با احتمال 95 درصد رد می‌شوند بالا برود احتمال اینکه این موانع به طور همزمان رد بشود بصورت توانی از 95درصد خواهد بود. به غفلت از این مسئله، در دانش تحلیل تصمیم‌گیری دام حزم(یا دوراندیشی) که ترجمه #Prudence_Trap هست گفته می‌شود. تصور کنید که احتمال اینکه یک سیستم با 10 مانع که بطور جداگانه با ضریب اطمینان 95 درصد بررسی شده‌اند کار بکند، می‌شود 0.95^10 کمتر از 60درصد است و اگر تعداد موانع به 20 عدد برسد، احتمال اینکه سیستم در حالت کلی کار بکند حدود 36 درصد خواهد بود!

▫️البته علت نامگذاری این دام به عنوان دوراندیشی، حالت دیگری است: اینکه در هر مرحله مثلا ۱۰ درصد بیشتر در نظر گرفته شود. ۱.۱ به توان ده میشود ۲.۶! و ۱.۱ به توان ۲۰ میشود ۶.۷! تصمیم ساز میخواهد محکم کاری کند و این محکم کاری باعث دور شدن او از تصمیمات بهینه میشود.

▫️طبعا اقتصاددانان سنجی‌کار(در همه جای دنیا) بیکار ننشسته‌اند و هر روز شاهد تکامل بیشتر و بهتر مدل‌ها خواهیم بود، اما اساسا مسیری که پیش می‌روند تکامل سریع و درستی را طی نمی‌کند، چرا که اساسا ریاضیات مناسبی برای علوم اجتماعی(اعم از اقتصاد) به کار نمی‌برند. پیشنهاد ما این است که ریاضیات درست برای علوم اجتماعی و اقتصاد، #مدلسازی_مبتنی_بر_عوامل است.(در این رابطه این مقاله را بخوانید)

▫️بنابراین می‌توان ادعا کرد که عمده مقالاتی که اقتصاددانان ایرانی چاپ کرده‌اند(داخلی یا خارجی!)، به درد نخور و اتلاف منابع بوده‌اند. در بهترین حالت می‌توان کار ایشان را در حد یک تمرین کلاسی دانست! فراخوانی که برای بررسی به دردنخور بودن مقالات اقتصادی در اینجا دادم هم با همین روش می‌توان انجام داد: یعنی بررسی گام به گام موانعی که باید یک مدل به درد بخور از آن عبور کند. تازه این بررسی جهت ابطال کارهایی است که صداقت در آن‌ها رعایت شده و کارهایی مثل #داده_سازی صورت نگرفته باشد!

#دام_دوراندیشی
#دام_حزم

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️آپارت✔️وبسایت

⭕️◻️اتلاف منابع در سیستم دانشگاهی از زبان پرفسور گلشنی


وقتی از اتلاف منابع در سیستم دانشگاه میگوئیم هزینه های مالی درصد ناچیزی از آن است که میتوان آن را صفر در نظر گرفت.

اتلاف منابع واقعی، #هزینه_فرصت ای هست که تحمیل می‌شود. اینکه نظام دانایی می‌تواند در خدمت #توسعه کشور باشد ولی در این راستا چندان موفق عمل نمی‌کند.


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️آپارات✔️وبسایت

بر چهرۀ گل نسیم نوروز خوش است
در صحن چمن روی دل‌افروز خوش است

از دی که گذشت هر چه گویی خوش نیست
خوش باش و ز دی مگو که امروز خوش است

(رباعیات خیام)


یک سال دیگر هم افتخار همراهی شما را داشتیم. ضمن تبریک سال نو و گرامی‌داشت نوروز باستانی، آرزو می‌کنیم در این سال به همه خواسته‌های خود برسید.

✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️مدرسه تابستانی مالی رفتاری


▫️موسسه بینش‌های رفتاری مدرسه تابستانی مالی رفتاری را با تأکید بر «نسل دوم مالی رفتاری» در سال 1401 برگزار می‌کند.

▫️تلاش ما این است که با کمک گرفتن از کورسها، کتابها و اسلایدهای دست اول اساتید مطرح دنیا، «قوی‌ترین» و «روزآمدترین» دوره مالی رفتاری به زبان فارسی را برای شما فراهم کنیم و گواهینامه معتبر نیز صادر خواهد شد.

▫️زمان برگزاری دوره از ابتدای تیرماه تا پایان شهریورماه، هر هفته ۴ ساعت(مجموعا ۴۸ ساعت)، خواهد بود.

▫️جهت مدیریت جنبه های رفتاری(مثل اهمال کاری و یا سایر مسائلی که مانع از پیگیری مداوم درس میشوند)، برای هر دانشجو یک پشتیبان تعیین خواهد شد و در صورت غیبت، فایل ضبط شده جلسه در اختیار دانشپذیر قرار خواهد گرفت.

▫️توضیحات بیشتر در مورد دوره مالی رفتاری و همچنین دسترسی به فرآیند ثبت‌نام ساده در پیوند زیر یافت می‌شود:
https://behavioralinsights.ir/product/finance-for-normal-people/

♦️♦️♦️تخفیف ویژه نوروزی(50 درصدی) از صبح 2 فروردین تا صبح 12 فروردین به مدت 10 روز اعمال خواهد شد. این تخفیف تمدید نخواهد شد.


موسسه بینش‌های رفتاری:
تلگرام✔️اینستاگرام✔️آپارت✔️وبسایت

⭕️◻️داستان استااااد و شازده، قسمت یازدهم
✍️محمد مشاری

(◀️لینک قسمت قبل: اینجا)
عادت به جواب دادن نداشت.حالا تو موقعیتی گیر کرده بود که باید جواب میداد .

استاد یه ذره فکر کرد و بعد گفت:
-فرض کن سهام A رو انتخاب کردم.
- سهام A در گذشته بازده زیادی داشته،شما به این سهم علاقه داری چون خاطره خوشی ازش دارید،این خاطره خوب باعث میشه شما با احتیاط کمتری سهم رو تحلیل کنید و ریسک های موجود در اون رو کمتر از واقع در نظر بگیرید در هر صورت "تفکر منطقی" در این مورد دچار خدشه شده.
-نه قبول ندارم.
-توی سهم A یه مزیت پنهان وجود داره و اون اینه که اگر شما سهم رو بخری و زیان کنی،چون قبلا یک بار سود خوبی کردی ،تحمل زیان برات راحت تره،در واقع اینجا توی دام"حسابداری ذهنی" می افتید.
چند لحظه ای بهم خیره شد.بعد مثل افراد برق گرفته ،یه تکونی به خودش داد و گفت:
-خوب اگر سهام B رو انتخاب کنم چی؟؟
-سهم B یه بار باعث وارد شدن زیان سنگین به شما شده ،در این حالت شما متنفر هستی از سهم چون خاطره ناراحت کننده ای ازش دارید.
-اگه اینطوری چرا باید انتخابش کنم؟
-چون میخوای انتقام بگیری.
زد زیره خنده،بابا چی میگی؟برا چی باید انتقام بگیرم؟
-یه بار تحلیل اشتباه داشتی،میخوای به خودت اثبات کنی که دفعه قبل ،تحلیلت ایراد نداشته،میخوای خودتو به خودت اثبات کنی.این حالت از حالت قبل خیلی خطرناک تره.
-چرا؟
-چون نفرت ،از عشق قدرت تخریب بیشتری داره.درسته جفت اینها "تفکر منطقی" رو مختل میکنن ولی دومی خیلی قوی تره.
-آهان حالا فهمیدم،باید سهم C رو انتخاب میکردم.
-نه.
-اه خوب ایراد گزینه C چیه؟
-وقتی سهمی رو که در گذشته بازده زیادی داشته(A) رو انتخاب نمی کنی،نمی خواهی خاطره خوبی رو که داشتی خراب کنی،اگر سهامی که زیان زیادی به تو وارد کرده (B) رو انتخاب نکنی یعنی نمی خوای خاطره تلخ رو دوباره بازسازی کنی.و اینطوری میشه که C رو انتخاب میکنی.اینجا تو هیچ دلیل منطقی برای انتخابC نداشتی!
-زد زیر خنده،شازده ما رو سرکار گذاشتی!پس این سوال اصلا جواب درست نداشت.
- چرا داشت!!
-خوب بگو!!
-تصمیم منطقی اینه که سه تا گزینه رو بندازی توی جعبه ،چشمات رو ببندی و یکی رو "تصادفی" انتخاب کنی!
-یعنی من" شانسی" سرمایه گذاری کنم؟
-نه.الان حرف سرمایه گذاری نیست،حرف تحلیله.بعدش این اسمش" شانس "نیست.اسمش "امکان تصادفی" هستش.
-ادامه بده جالب شد!!
-ما در بیرون اسیر "رفتارهای جمعی" (گله ای) هستیم ،یعنی تمایل داریم مانند دیگران عمل کنیم.و در درون اسیر گذشته ایم.آهن ربایی درون همه ما هست،که سعی دارد رفتار کنونی ما را منطبق بر باورها و تجارب گذشته کند.این" آهن ربای درون " از آن "گله بیرون" بسیار قوی تر عمل میکند.و تصادفی بودن به معنای رهایی از احساسات گذشته ای است که رفتار اکنون ما را سعی به اسارت دارد.
-چه جالب؟ "گشت تصادفی" رو خیلی در کلاس در موردش حرف زده بودم ولی تا حالا از این منظر بهش نگاه نکرده بودم.
-خوب،امیدورام متوجه شده باشید که بالا فروختن و پایین جایگزین کردن در عین اینکه کاری عاقلانه است، چرا در عمل خیلی خیلی کار سختی است.
-خوب من دیگه برم.هر وقت خواستی سهامت رو بفروشی قبلش به من خبر بده.
-اینو که گفت فهمیدم یک ساعت بیخودی حرف زدم،هیچی از حرفهام دستگیرش نشده بود.

تقریبا سه سالی با سهم بودم،و دو تا مجمع با هاش رفتم.شرایط داشت تغییر میکرد،شلعه های جنگ توی افغانستان به سردی گراییده بود و قیمت نفت تو سراشیبی سقوط بود،ارزش بازار سهم حالا 12.5 برابر ارزش دفتری شده بود.
آخرین گزارش سه ماهه شرکت نشانه های خوبی نداشت.فروش کاهش پیدا کرده بود و حاشیه سود نیز خیلی کم شده بود،کم کم باید میفروختیم.
سهمی که 500 تومن خریده بودم حالا داشت 7000 تومن معامله می‌شد...

◀️ادامه دارد...(لینک قسمت بعد: اینجا)

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️داستان استااااد و شازده، قسمت دوازدهم و آخر
✍️محمد مشاری

(◀️لینک قسمت قبل: اینجا)

سهمی که 500 تومن خریده بودم حالا داشت 7000 تومن معامله میشد، بازار ولی جور دیگه ای انگار فکر میکرد.

بدون اینکه به قیمت شوک منفی وارد بشه، هر روز بسته به تقاضای بازار یه مقدار میفروختم.

به استاد زنگ زدم:
➖من دارم میفروشم.
➖اه چرا؟روند که هنوز صعودیه!!
➖من با روند نخریدم که حالا با روند بفروشم.خود دانی!
➖باشه، باشه یه بررسی کنم خبر میدم.

با قیمت میانگین 7000 تومن کل سهامم رو فروختم و کلا خارج شدم. ولی قیمت هنوز صعودی بود. چند روزی گذشت قیمت سهم به 7400 تومن رسیده بود که استاد پیامک زد:
➖شازده !!! زود فروختی.

جوابشو ندادم. چند روز بعد استاد زنگ زد و خیلی دستپاچه گفت:
➖چه خبره شده؟
➖هیچی!!
➖پس چرا سهم صف فروشه؟؟
➖من عادت ندارم وقتی یه سهمی که فروختم بعدش هی قیمتش رو چک کنم.
➖من چکار کنم؟
➖نمی دونم.

یه ذره تعلل کرد و بعدش گفت:
➖برای منم بفروش.
➖نمیشه که. صف فروشه.
➖خوب بزن ته صف.
➖باید تشریف بیارید برگه سفارش فروش رو امضاء کنید.
➖من الان دانشگاهم کلاس دارم.
➖از دست من کاری ساخته نیست.

بدون خداحافظی گوشی رو قطع کرد، یعنی فکر کنم گوشی رو محکم زد روی تلفن.

فردا صبح اول وقت سر و کلش پیدا شد. سهم دوباره صف فروش بود. برگه سفارش فروش رو امضاء کرد. به معامله گر شرکت گفتم سهم بذار تو صف فروش. چند لحظه بعد زنگ که:
➖سیستم معاملاتی سفارش رو قبول نمیکنه.
➖چرا؟
➖نمیدونم! مطمئنید که استاد این سهام رو دارند!

رو به استاد کردم و گفتم:
➖سیستم سفارش شما رو قبول نمیکنه،
مطمئن هستید که سهام رو جای دیگه ای نفروختید؟
➖مطمئنم، مطمئنم شازده! یعنی چی؟

زنگ زدم شرکت سپرده گذاری مرکزی اطلاعات رو دادم. اپراتور گفت:

➖این سهام با حکم دادگاه وثیقه شده.
➖کدوم دادگاه؟برای چی؟
➖دادگاه خانواده. معمولا دادگاه خانواده برای مهریه این کارو میکنه.

زدم زیره خنده قاه قاه قاه.اونقدر بلند بلند خندیدم که یکی از همکارا اومد توی اتاق.

استاد متعجب گفت:
➖چی شده؟به چی میخندی؟
گفتم:
➖فکر کنم خانم وکیل مهریه اشو گذاشته اجرا، سهامت وثیقه است.

دو دستی سرشو گرفت و بدون خداحافظی از اتاق زد بیرون...


⏹پایان(ابتدای داستان: اینجا. با فشاردادن لینکهای ابتدا و انتهای هر قسمت به قسمت قبل و بعد داستان منتقل میشوید)

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance