⭕️◻️یارانه به صنعت ربا در جمهوری اسلامی!
✍مصطفی نصراصفهانی

در همه کشورهای دنیا فعالیتهای غیرمجاز(مثل تجارت مواد مخدر و قاچاق انسان و...) به رسمیت شناخته نمیشوند. حتی در محاسبه GDP هم رقم این فعالیتها وارد نمیشود.

حتی سیستم قضایی هم برخورد متفاوتی نسبت به فعالیتهای مجرمانه دارد و حمایت کننده قراردادهای مربوطه نیست.

اما در جمهوری اسلامی، به فعالیتهای رسما ربوی بانکها، که در سالمترین حالت آن توزیع رانت از جیب فقرا به ثروتمندان است، باز از جیب فقرا یارانه داده میشود!


به طور سنتی از پایه پولی به بانکها پول تزریق میشود، اما وقتی بناست جهت مدیریت "شکست بازار" در بازار سهام، کسری از همان پول تزریق شود فریاد اقتصاددانان در می آید! همانها که در قبال صنعت ربا سکوت بشدت عجیبی کرده و میکنند!(ویدئوی برنامه ثریا را در اینجا ببینید که با عدد و رقم توضیح میدهد که چه بلایی این یارانه صنعت ربا بر سر مردم آورده است)

حالا اصلا حمایت هم نخواستیم! مشکل اینجاست که بازار سهام تعمدا خراب میشود تا خدای نکرده پول از بانکها خارج نشود! این ایده در صحبتهای دکتر یزدان پناه که میگفت: "رشد بازار سهام نرخ بازده بدون ریسک را افزایش داد" به خوبی قابل لمس بود.

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️گاهی ممکن است رفتارهای خاص منجر به تغییراتی در یک سیستم پیچیده بشود. (اساسا شما آزادید هر کار میخواهید بکنید!)

با اینحال، کسی که چنین کاری را میکند باید هزینه اش را بپذیرد. (از منظر فردی)

و هزینه آن هم نباید صفر باشد!(از منظر طراحی سازمانی/سیستمی)

و هزینه مذکور هم باید شفاف و صریح و قاطعانه به افراد تفهیم شود.(از منظر طراحی رفتاری)


✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️اثر برداشته شدن دامنه نوسان چیست؟
✍مصطفی نصراصفهانی

یکی از مواردی که بنده در رساله دکترایم با استفاده از مدلسازی مبتنی بر عوامل(Agent-based Modeling) بررسی کرده بودم بحث اثر دامنه نوسان بر دوره های رونق و رکود بازار سهام بود.

از نتایج شبیه سازی بنده، قاطعانه این بود که با افزایش دامنه نوسان، دوره های رونق و رکود کوتاه تر میشوند.


⭕️⭕️حالا این خوب است یا بد؟

اینکه کوتاه شدن دوره های رونق و رکود خوب است یا بد یک قضاوت ارزشی است که باید با در نظر گرفتن سایر جنبه ها پاسخ داد.
اما نقدا و شخصا ترجیح میدهم آنتروپی بازار بالا نماند(مثلا گیر کردن افراد پشت صف خرید یا فروش بالا ماندن آنتروپی است) و همچنین پایان سریع دوره های رکودی هم برای من جذاب تر است.

در واقع اثرگذاری بازار سهام بر بخش واقعی اقتصاد در صورتی که بازار داغ باشد بیشتر و سریعتر است، و از این جهت هم کوتاه شدن دوره های رکودی به نفع اقتصاد ملی است.

همچنین از منظر رفتاری، احتمالا کوتاه شدن دوره های رکودی باعث تضعیف کوته-نگری در افراد میشود و نگاه بلندمدت را تقویت میکند.

بنابرین اگر من در موضع سیاستگذار باشم افزایش دامنه نوسان را انتخاب میکنم.

اگر شما هم مثل بنده با حذف(افزایش) دامنه نوسان موافق هستید نامه درخواست پویاسازی دامنه نوسان را در اینجا امضا کنید.

اگر هم کلا دامنه نوسان و حجم مبنا را بدعتهای نابجا در بورس ایران میدانید به کارزار حذف دامنه نوسان در اینجا بپیوندید.

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

علی رغم همه تلاطمها، در ۵ سال گذشته، دنبال کنندگان ما جزء ۱۰درصد فرهیخته ترین افراد فارسی زبان از سراسر دنیا بوده اند.

الحمدلله این افتخار را داشته ایم که از شخصیتهای سیاسی سطح بالا تا اساتید مطرح دانشگاه و نخبگان علمی و اجتماعی پیگیر مطالب ما بوده اند.

همراه ما بمانید و ما را به دیگران هم معرفی کنید🙏☘🥀🍁

⭕️◻️حمایت قاطع دکتر صالحی اصفهانی از طرح وان دکتر جلیلی


دکتر جواد صالحی اصفهانی، استاد تمام دانشگاه ویرجینیا تک آمریکا، از کلیات طرح وان در مصاحبه ای با مجله فاخر تجارت فردا قاطعانه حمایت کردند. (قبلا در مورد روشهای جایگزین ساماندهی یارانه انرژی در ایران، اینجا نوشته بودیم)

در طرح وان نوعی آزادسازی(و نه صرفا افزایش) قیمت صورت میگیرد که عوارض سایر روشهای آزادسازی (یا افزایش) جایگزین را ندارد.

با اینحال، ایشان هم شبیه ما دغدغه عدم شفافیت و یا ضعف در اجرای طرح مذکور را دارند.

متن کامل مصاحبه را اینجا بخوانید.


✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️برجام خوب بود یا بد؟

علی‌رغم همه انتقادهایی که به برجام وارد است(مثل اینکه رهیافت آن غیراقتصادی بوده است) اما دو نکته غیر قابل انکار در مورد آن وجود دارد:
۱- تحریم‌های شورای امنیت با آن از ایران برداشته شد.
۲- به مثابه یک لنگر ذهنی نقش‌آفرینی کرد.

در اقتصاد رفتاری روی لنگرهای ذهنی خیلی بحث می‌شود و بیشتر مباحث حول این است که چطور این لنگرها ما را گمراه نکنند. با اینحال واقعیت مغز بشر اینگونه است که بدون لنگرهای ذهنی کارها مختل خواهد شد. به بیان دیگر داشتن یک لنگر ذهنی بد بهتر از نداشتن آن است!

برجام حداقل کارکردی که دارد این است که مذاکرات را بشدت تسهیل می‌کند و یک مبنا و زبان مشترک برای گفتگوهای بعدی ایجاد کرده است. افرادی مثل دکتر ظریف عزیز هم بقول آقای خامنه‌ای «بچه های خودمان» هستند. جملاتی که ایشان در مورد تیم مذاکره کننده قبلی به کار بردند را بهتر است مرور کنیم:
«اینها بچه‌های خودمان هستند، بچه‌های انقلابند؛ یک مأموریتی را دارند انجام می‌دهند. کار سختی هم هست [که‌] بر عهده‌ اینهاست؛ دارند با تلاش فراوان آن کاری را که بر عهده‌ آنهاست انجام می‌دهند. بنابراین نباید مأموری را که مشغول یک کاری است و مسئول یک فرایندی است مورد تضعیف یا توهین یا بعضی از تعبیراتی که گاهی شنیده می‌شود - که اینها سازشکارند و مانند اینها - قرار داد؛ نه، این حرف‌ها نیست.»


✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️سلسله نشستهای انجمن اقتصاددانان ایران

▫️▫️▫️ انتظار مردم از اقتصاددانان و مسئولیت اجتماعی آنان▫️▫️▫️


👈 نشست اول: یکشنبه ۲۸ آذر ساعت ۱۹


آدرس برگزاری وبینار:
meeting.scu.ac.ir/iea

برای شرکت در وبینار نیاز است آدوبی کانکت را نصب کنید
دانلود اپلیکیشن آدوبی کانکت از سایت زیر:
https://adobeonline.ir/help/
پس از نصب آدوبی کانکت، روی لینک meeting.scu.ac.ir/iea بزنید (یا در مرورگر خود تایپ کنید)، در نوار مهمان (Guest) نام و نام خانوادگی خود را به لاتین وارد کرده و از طریق باز کردن اپلیکیشن به اتاق وبینار بپیوندید.

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️پیش‌بینی زمستان سبز برای بورس!

به نظر می‌رسد بعد از یکسال و اندی رکود، دوباره بازار سهام در زمستان 1400 یک رونق خوب تجربه خواهد کرد.

عمده سهم‌ها در کف قیمتی هستند و برای بازیگران مشابه یک اسب زین کرده شده‌اند. فروشنده چندانی در سهم‌ها دیده نمی‌شود و بنیاد سهم‌ها هم بسیار جذاب شده است. و مهمتر از همه سرکوب بازار توسط دولت هم کمتر شده است: اینجا و اینجا را بخوانید.

برای همین انتظار دارم زمستان سبزی پیش روی بورس باشد. قطعا در قیمت‌های فعلی توجیه‌پذیر است که پول از بانک و مسکن خارج شده و در بورس سرمایه‌گذاری شود(با اجازه مافیای بانک و مسکن!!). بخصوص اگر بتوان قیمت را هم مدیریت کرد.



✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️شفافیت و بهانه های دینی و امنیتی


در چند سال گذشته همیشه بر این گزاره تاکید کرده ام که دو مانع گلوگاهی بر مسیر شفافیت وجود دارد:
1-بهانه های امنیتی
2- بهانه های دینی

(مطالب قبلی را در اینجا و اینجا و اینجا و اینجا بخوانید)

و تاکید کرده ام که اینها فقط "بهانه" هستند و نه "دلیل". ریشه آن هم فقدان اعتماد بنفس و وجود ترس نابجا و البته فساد است.

شفافیت باعث تکامل این نهاد خواهد.

مردم مسلمان هستند و حتی آنان که مومن نیستند هم بواسطه نهادینه شدن جنبه های فرهنگی اسلامی ترجیحات سازگار با دین دارند. این یعنی آزاد گذاشتن مردم منجر به خروجی سازگار با شریعت، آنهم در تعادلی سطح بالاتر و پایدارتر، خواهد شد.

(لطفا این پست را برای دیگران بفرستید تا منشأ تغییر در رفتار مردم+مسئولان بشود)

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️لزوم اجرای حاکمیت شرکتی: مورد ثپردیس

یکی از معضلات بازار سهام ایران، عدم پیگیری منافع سهامداران توسط مدیران شرکت‌هاست.

تنها چیزی که برای مدیران شرکت‌های بورسی اهمیتی ندارد منافع سهامدار، بخصوص سهامدار خرد است!

عدم رعایت اصول حاکمیت شرکتی باعث شده است بسیاری از شرکت‌ها به ارزش کمتر از یک دهم آنچه واقعا شایسته‌اش هستند معامله بشوند. برای برطرف شدن این مشکل هر کس باید به اندازه وسعش تلاش کند.

مثلا گروهی از دوستان در رهیافتی چندجانبه، در حال تلاش برای احیای حقوق سهامدار #ثپردیس (و بالتبع بیت المال) هستند.

این شرکت باید ۱۲هزار میلیارد تومان ارزش داشته باشد در حالی که امروز کمتر از ۷۰۰میلیارد است و از اوج سال 99 هم بیشتر از 85 درصد ریزش داشته است!(قیمت هر سهم آن در اوج 2530 تومان بوده و الان 362 است)

این شرکت در صنعت ساخت و ساز فعال است و هیچ توجیهی برای این وضع فعلی وجود ندارد!


✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️وقتی بزرگترین حمایت، حمایت نکردن است!

به ظاهر عجیب به نظر میرسد، اما با افزایش قیمت درب کارخانه، قیمت مصرف کننده کاهش پیدا میکند!

این پدیده را در مورد قیمتگذاری های دستوری به وفور میبینیم!

سیستم قیمت، کاراترین روش تخصیص و توزیع است و مداخلات فقط وضع را خرابتر میکنند.

قبلا در مورد سازوکاری مشابه در مسئله ارز ۴۲۰۰ تومانی و ارز شرکتهای بورسی(نیما) اینجا و اینجا و اینجا نوشته بودیم.
بسیاری از شرکتهایی که قیمتگذاری دستوری دارند شرکتهای دولتی هستند و زیان(عدم النفع) وارده به آنان مستقیما وارد بودجه شده و باعث تشدید کسری بودجه و نتیجتا تورم میشود. برای فهم بهتر موضوع اینجا را مشاهده کنید.

همه مداخلات(و مفاسد) فوق به بهانه حمایت از اقشار ضعیفتر صورت میگیرد در حالیکه اثر نهایی و کلی آن دقیقا به عکس و علیه آن اقشار است!

دولت وظایف اصلی اش(مثل محافظت از حقوق و بهبود فضای کسب و کار) را درست انجام نمیدهد و همزمان میخواهد با دستکاری سیستم قیمت، اشتباهات قبلی را جبران کند و باز هم اشتباه میکند! اشتباه پشت اشتباه...

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️🔄سیر تحولات تفکر سیستمی در ایران و جهان

سخنرانی پروفسور بیژن خرم، استاد مطرح بین المللی علوم سیستم‌ها، حول موضوع: «سیر تحولات تفکر سیستمی در ایران و جهان»

🔺زمان: دوشنبه 13 دیماه 1400، ساعت 10 الی 12.

🔺مکان: دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

(معرفی مختصر این سرمایه علمی جهانی را در اینجا بخوانید)

ما را در اینستاگرام هم دنبال کنید.

☑️انجمن علوم سیستم‌های ایران☑️

⭕️◻️دو سال پیش در چنین روزی عزادار یک بزرگمرد عزیز شدیم....

راهش پر رهرو باد....

#مکتب_سلیمانی
✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️تاکسی خالی نفت و گاز

▫️در حالی زمزمه های تولید اقتصادی و باثبات انرژی همجوشی هسته‌ای در چین مطرح شده است که در ایران همچنان بحث‌ها حول انرژی‌های تجدیدپذیر و غیرتجدیدپذیر می‌چرخد.

▫️تولید انرژی از همجوشی هسته‌ای به مثابه یک منبع لایتناهی عرضه عمل خواهد کرد و این در قالب همان الگوی کلی است که پیش از این در اینجا ذکر آن رفت.

▫️نفت و گاز را باید تا سر حد توان استخراج کرد.

▫️وضعیت اقتصادی فروش نفت و گاز شبیه وضعیت تاکسی خالی است. یک تاکسی خالی مجبور است مسیرش را برود و هزینه استهلاک و بنزین و وقت و... را بپردازد، و حضور مسافر اضافی فقط درآمد او را افزایش می‌دهد. در این مسئله کامل‌گرایی هم نباید داشت. مثلا اینکه حتما فروش (و استفاده از) منابع نفت و گاز را #متوقف بر این بکنیم که خام‌فروشی صورت نگیرد و... یک کامل‌گرایی مخرب است که زیانش را اقتصاد ملی می‌بیند.


✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️پروژه‌های ناتمام در بازطراحی سیستم‌ها!
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

در جلسه هم‌اندیشی هفته گذشته در انجمن علوم سیستم‌های ایران نکات جالبی طرح شد. برای شخص بنده جذاب‌ترین قسمت، خاطره پروفسور خرم در مورد همکاری ایشان با شهیدان رجایی و باهنر در دوران پهلوی جهت بازطراحی سیستم آموزشی بود. (راستی اگر ایشان را نمی‌شناسید به ویکی‌پدیا مراجعه کنید)

متأسفانه برنامه تحول سیستم آموزش و پرورش در دوران پهلوی موفق نمی‌شود. با اینحال، بعد از انقلاب حضور شهیدان رجایی و باهنر در قدرت، همچنان کورسوی امیدی به اصلاح باقی می‌گذارد تا اینکه ایشان توسط سازمان مجاهدین ترور شدند. طبیعی است که بعد از شهیدان رجایی و باهنر، رویکرد سیستمی و سرمایه ارزشمندی مثل پروفسور خرم مورد غفلت واقع شود! در واقع هنوز هم متأسفانه تفکر و رویکرد سیستمی به عنوان یک چیز لاکچری و غیرضروری تلقی می‌شود!

در جریان انقلاب فرهنگی هم بنا بود اصلاحات جدی در سیستم آموزش عالی صورت پذیرد(تا معضلاتی مثل فارغ‌التحصیلان بدردنخور را نداشته باشیم)، اما باز عده‌ای انقلاب فرهنگی را محدود به تعبیه بعضی ظواهر دینی کرده و بعد از آن نیز سیستم دچار روزمرگی شد.

به طرز عجیبی، همواره اصلاح سیستم در ایران به تعویق افتاده است و باید متخصصان علوم سیستم‌ها برای این معضل اصلی هم چاره‌ای بیندیشند!

خوشبختانه هم ایشان از اعدام‌های اول انقلاب جان سالم به در بردند و هم اساسا تعداد متخصصین نظریه سیستم‌ها بیشتر شده و هم دسترسی‌ها به دانش برای عموم فراهم‌تر از اول انقلاب است. از اینجا به بعد هنر ما مردم است که از هیاهوی رسانه‌ای و آدرس‌های غلط دوری کرده، از روزمرگی‌ها فرار کرده و راه اصلاح سیستم‌ها را با جدیت پیگیری کنیم.

پ.ن.: کانال تلگرام انجمن علوم سیستم‌ها را در اینجا و صفحه اینستاگرام آن را در اینجا می‌توانید دنبال کنید.


✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️پتروشیمی خلیج فارس و انتصاب علی عسگری

پتروشیمی مذکور یک شرکت سهامی عام بورسی است. این یعنی مردم می‌توانند سرمایه‌گذاری غیرمستقیم داشته و درصدهای کوچکی از این شرکت را با خرید سهامش #مالک شوند!!

مالک شرکت باید بتواند در تعیین مدیر عامل آن، متناسب با درصد مالکیت نقش داشته باشد.

اصول #حاکمیت_شرکتی سازوکارهایی هستند که برای محافظت از این حق مسلم مالکین خرد طراحی شده‌اند. این سازوکارها و استانداردها هر روز در حال تکامل و بهبود هستند.

به عنوان مثال، 30 درصد پتروشیمی خلیج فارس به مردم عادی تعلق دارد. ولی آیا این 30 درصد مالکین خرد، نقشی در حکمرانی شرکت مذکور دارند و یا فقط نظاره‌گر هستند؟

قطعا اگر سهامدار خرد بداند که می‌تواند بر آنچه سرمایه‌گذاری کرده است حکمرانی کند و مانع مفاسد مدیران شده و منافع بهبود عملکرد شرکت منجر به سود شخصی‌اش خواهد شد اولا قیمت سهم افزایش پیدا خواهد کرد و ثانیا برای موفقیت شرکت در عرصه ملی و جهانی تمام تلاشش را خواهد کرد!

پ.ن.: از نظر من مهم نیست چه کسی مدیر باشد، مهم این است که چقدر تن به #شفافیت و کار کارشناسی بدهد!

✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️سوال این است:

اگر برنامه ی دیگری بود هم این حمایت صورت میگرفت؟ مثلا برنامه ای که از دکترعبدالملکی در آن بعنوان کارشناس دعوت نشده بود و تهیه کننده امکان "مذاکره شفاهی" نداشت هم میتوانست حمایت بگیرد؟

پ.ن.: بشخصه و بعنوان کسی که دغدغه اقتصاد ایران را دارم برنامه مذکور را یکی از برنامه های خوب سیما میدانم، اما حرفم این است که حکمرانی نباید از احساس شخصی و روابط فردی تا این حد متاثر شود!

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️نوسان‌گیران لاابالی(1)
✍🏼مصطفی نصراصفهانی


بازاریان قدیمی برای خودشان قواعدی داشتند و هنوز هم در جاهایی این قواعد تا حدود زیادی برقرار است. پایبندی به قواعد رفتاری خوش‌طراحی (Well designed) باعث شده است که هزینه مبادله (Transaction Cost) بشدت پائین بیاید. نموئه‌اش را می‌توان در بین طلاسازان معتبر دید که با یک تلفن معاملات میلیاردی انجام می‌دهند. تنها کاری که طرفین معامله می‌کنند این است که در سررسیدی (احتمالا حتی تاریخ‌گذشته‌!) یادداشت می‌کنند تا فراموش نکنند: فقط همین! نه فروشنده نگرانی خاصی از تحویل مبلغ دارد و نه خریدار نگران تحویل جنس است.
نه اینکه خریدار و فروشنده آدم‌های خیلی اخلاق‌مداری باشند، بلکه نفع اقتصادی ایشان در پایبندی به #قواعد_رفتاری پذیرفته‌شده است. وقتی که ما از #طراحی_سیستم صحبت می‌کنیم یا اقتصاددانان #نهادگرا از زیرساخت‌های نهادی صحبت می‌کنند از این جنس مباحث است.

برگردیم به موضوع لاابالی‌گری نوسان‌گیران درشت در بازار سهام...
یکی از پدیده هایی که در چند ماه گذشته در بازار سهام شاهد بوده‌ایم، نوسانگیران لاابالی است. به ندرت اتفاق می‌افتد که سهمی بدون مدیریت یک بازیگر قوی رشد زیادی بکند. بازیگر سهم از یک طرف باید مراقب باشد که قواعد اردرگذاری و هزار ظرافت را رعایت کند تا ناظر بازار مانع رشد سهم نشود. آخر سر هم ناظر (سازمان بورس) بدون هیچ توضیحی و صرفا با «ظن به دستکاری قیمت» نماد را مدت‌ها می‌بندد(نمونه‌هایش بسیارند). این وسط، سخت‌تر از همه، نوسانگیرانی هستند که با پول‌های درشت سوار سهم شده و بازی را طوری به هم می‌زنند که دیگر کسی هوس پروژه کردن سهم نکند! به عنوان مثال، وارد سهم شده، بعد از ده درصد مثبت ابتدا در صف خرید قسمت عمده سهمشان را فروخته و مابقی را هم با رنج منفی کشیدن طی همان روز و روزهای بعد به فروش می‌رسانند. از این طریق به طور متوسط روی هر برگه سهم چیزی بیش از 5 درصد در چند روز سود می‌گیرند و خوشحال هم هستند! اگر بتوانند این روش را تا آخر سال ادامه بدهند درصد سودی چندین برابر سود بانکی را می‌توانند کاسب شوند! یکی از علل این نوسان‌گیری وحشیانه را می‌توان در ناشناس بودن کدها جستجو کرد. شاید اگر هویت این افراد مشخص بود سنت‌هایی شبیه بازار طلافروشان شکل می‌گرفت. شناسایی افرادی که یک سهم خاص را خریداری می‌کنند از دو طریق سازمان بورس و یا خود شرکت قابل دسترسی است، اما دسترسی به هر دوی اینها برای یک معامله‌گر غیرقانونی است.

بازیگرانی موفق هستند که از طریق به فساد کشاندن کارکنان سازمان بورس و یا مدیران شرکت‌ها، به این اسامی دسترسی دارند. و البته خودِ چک کردن پیوسته سهامداران هم کار سختی است(شاید بتوان با کدنویسی کار را راحت و اتوماتیک کرد).

پیشنهاد من این است که اولا بازیگران به عنوان بخشی از اکوسیستم بازار به رسمیت شناخته شوند و ثانیا دسترسی عموم(یا دارندگان حداقل درصد مشخصی از کل سهام) به جزئیات معاملات بصورت زنده فراهم شود. #شفافیت اینجا هم راهگشا خواهد بود. یکی از الزامات به رسمیت شناختن بازیگران به این معنا هست که «ظن دستکاری» باعث بسته شدن نمادها نشود، بلکه زیر پا گذاشتن بعضی قواعد جرم‌انگاری شده و آن هم شخص متخلف مجازات شود، نه اینکه کلیت نماد و کل سهامداران تنبیه شوند! این چه وضعی است که وقتی مدیران تخلف می‌کنند(مثل #آکنتور)، سهامدار و بخصوص سهامدار خرد باید مجازات شود، بازیگر تخلف می‌کند، باز باید سهامدار مجازات شود و کلا هرچه کاسه-کوزه هست سر سهامدار بیچاره شکسته شود!

قسمت بعد: اینجا.

✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️نوسان‌گیران لاابالی(2)
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

قسمت قبل: اینجا.

بپذیریم که هیچ سهمی بدون اراده بازیگر بالا نمی‌رود! بدون یک هماهنگ کننده، ممکن است سهمی واقعا ارزنده باشد ولی مدتها زیر ارزش ذاتی معامله شود؛ حتی اگر همه بدانند که سهم مذکور ارزنده است. این همان چیزی است که تحت عنوان #تله_اجتماعی در مدلسازی سیستم‌های پیچیده از آن یاد می‌کنیم و در علم اقتصاد بخش عمومی هم تحت عنوان #شکست_هماهنگی بحث می‌شود. اراده بازیگر هم گاهی بصورت ورود پول به سهم محقق می‌شود، گاهی با کار رسانه‌ای و جلب توجه عموم به ارزندگی سهم، گاهی با ورود به هیئت مدیره و اصلاح عملکرد مدیریتی سهم و نتیجتا بهبود جریان‌های نقدی آتی. گاهی هم ممکن است بازیگر سهم برای کاهش فساد احتمالی در شرکت و نتیجتا احقاق حقوق سهامدار به عنوان مالک شرکت اقدام بکند. اینکه ادعا می‌کنم هیچ سهمی بدون اراده بازیگر(ان) رشد نمی‌کند یعنی حتی وقتی به ظاهر بازیگری هم در کار نیست، عده‌ای نقش‌های او را بازی می‌کنند!

در چند ماه گذشته که دولت جدید روی کار آمده است سهم‌های زیادی هستند که هم ریزش سنگین داشته‌اند، هم عمده تحلیل‌گران بنیادی به ارزنده بودن آن‌ها اذعان دارند و هم کسانی حاضرند برای رشد آن‌ها پول‌های خیلی درشت وسط بگذارند، اما دو دلیل عمده مانع می‌شود: 1- ممانعت نهاد ناظر (مثلا همین الان حفارس به همین خاطر بسته است) و 2- نوسان‌گیران لاابالی. این روزها بازیگر اگر بتواند از دست مورد دوم جان سالم به در ببرد از «ظن» نهاد ناظر نمی‌تواند جان سالم به در ببرد و برای همین است که گفته می‌شود دولت «نمی‌خواهد» بورس رشد کند!


✔️موسسه بینش‌های رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance