بیان ژن یا Gene Expression فرایندی است که طی آن اطلاعات موجود در DNA به محصول‌های عملکردی (مانند پروتئین یا RNAهای فعال) تبدیل می‌شود. این فرایند یکی از پایه‌ای‌ترین و حیاتی‌ترین کارکردهای سلول است، چون در نهایت تعیین می‌کند که هر سلول چه ویژگی‌ها و کارکردهایی داشته باشد.

بیان ژن را می‌توان به دو مرحله‌ی اصلی تقسیم کرد:

رونویسی (Transcription)

در این مرحله، بخش خاصی از DNA (یک ژن) به شکل یک مولکول RNA رونویسی می‌شود.

آنزیم اصلی در این کار RNA پلی‌مراز است.

در یوکاریوت‌ها (مانند سلول‌های انسان) این RNA ابتدا به صورت پیش‌ mRNA ساخته می‌شود و سپس پردازش (Splicing، افزودن کلاهک ۵′، و دم پلی-A) انجام می‌گیرد.

ترجمه (Translation)

RNA پیام‌رسان (mRNA) به کمک ریبوزوم به زنجیره‌ای از اسیدهای آمینه (پروتئین) ترجمه می‌شود.

کد ژنتیکی سه‌تایی (کدون‌ها) مشخص می‌کند که هر بخش از RNA کدام اسید آمینه را می‌سازد.

علاوه بر این مراحل، بیان ژن تحت تنظیم پیچیده قرار دارد:

در سطح رونویسی (مثلاً خاموش یا روشن شدن ژن توسط فاکتورهای رونویسی)

در سطح پسارونویسی (مانند کنترل بر پردازش RNA یا پایداری آن)

در سطح ترجمه (کنترل بر سرعت و کارایی ساخت پروتئین)

در سطح پساترجمـه‌ای (تغییرات شیمیایی پروتئین پس از ساخته‌شدن)

🔹 در یک جمله ساده: بیان ژن مثل خواندن دستورالعمل یک کتاب (DNA) و ساختن یک محصول نهایی (پروتئین یا RNA فعال) بر اساس آن است.

🏰 ارگ کریمخان شیراز؛ معماری منحصربه‌فرد زندیه با دیوارهای کج!

🔹 چرا دیوارهای ارگ کج هستند؟
۱️⃣ دفاع بهتر: طراحی مورب، مقاومت در برابر حملات توپ‌خانه را افزایش می‌داد.
۲️⃣ مقاومت در برابر زلزله: شیراز منطقه‌ای لرزه‌خیز است و این طرح پایداری بنا را بیشتر می‌کند.
۳️⃣ نماد فروتنی: برخی می‌گویند کریمخان با این کار نشان داد که مثل شاهان متکبر قبل از خود نیست!

🔹 ویژگی‌های منحصربه‌فرد ارگ:
✔️ ترکیب هنر ایلیاتی زندیه با معماری سنتی ایرانی
✔️ تزیینات ساده اما چشم‌نواز با نقوش گل و مرغ
✔️ فضای درونی پیوسته و بدون تشریفات زائد

📌 نتیجه: ارگ کریمخان فقط یک قلعه نیست؛ نمایشی از هوش معماری و فرهنگ دوره زندیه است!

این مقاله هم دید خوبی بهتون میده.
شیراز خیلی مکان های قشنگی داره.

حالا به ما امروز چی گفتن خانم تاریخدان داخل ارگ 😊

به خاطر نم دار بودن خاک جلوی ارگ چنین تصمیمی گرفته شد.

🚧 چرا ساختمان روی خاک نمدار فرو می‌ریزد؟ 🚧

📌 یک توضیح ساده + راه حل نجات سازه!

🔹 خاک نمدار = بمب ساعتی زیر ساختمان!

آب باعث کاهش چسبندگی خاک میشه و سازه مثل پاستیل روی زمین سست میشه!

خاک رس با رطوبت ۱۰ برابر حجمش ورم میکنه و پی ساختمان رو ترک میندازه!

باران شدید؟ خاک تبدیل به باتلاق میشه و سازه کج میشه!

💡 راه حل فوری:
✅ زهکشی دور پی (لوله‌های کاروگیت یا نمد رسی)
✅ تراکم خاک با ویبراتور قبل از ساخت
✅ پی‌سازی عمیق‌تر (تا لایه‌های سفت زمین)

📢 اگر ساختمان شما نشست کرده:
🔴 سریع به مهندس خاک مراجعه کنید!
🔴 از مصالح ضدآب برای تقویت استفاده بشه!

#ساختمان_سست #مهندسی_سازه #خاک_نمدار

یکم عمیق تر بشیم. مکانیکی تر

تأثیر آب بر نیروهای بین ذره ای:
خاک از ذرات جامد (ماسه، رس، سیلت) تشکیل شده که توسط نیروهای چسبندگی (Cohesion) و اصطکاک (Friction) به هم متصل هستند.

آب با نفوذ بین ذرات، دو اثر مخرب دارد:

روان‌کنندگی: مانند لایه‌ای لغزنده بین ذرات عمل کرده و اصطکاک را کاهش می‌دهد.

حل کردن چسبنده‌ها: در خاک‌های رسی، آب باعث متلاشی شدن پیوندهای الکتروشیمیایی بین ذرات رس می‌شود.

خاک‌های رسی:
ساختار ذرات: ذرات رس بسیار ریز (کوچکتر از 0.002 میلی‌متر) و صفحه‌ای شکل هستند.

جذب آب: به دلیل بار الکتریکی منفی روی سطح ذرات، آب را به شدت جذب می‌کنند (مانند آهنربایی که آب را می‌کشد).

تورم: با جذب آب، لایه‌های آب مانند بالشتکی بین ذرات قرار می‌گیرند و فاصله ذرات را افزایش می‌دهند. این باعث می‌شود خاک حجیم‌تر و نرم‌تر شود.

کاهش مقاومت: در حالت اشباع، پیوندهای بین ذرات ضعیف می‌شود و خاک مانند خمیر دندان رفتار می‌کند (به راحتی تغییر شکل می‌دهد).

خطر اصلی: تورم و انقباض متناوب بر اثر خشک و تر شدن، که منجر به ترک‌خوردگی پی و نشست نامتقارن سازه می‌شود.

خاک‌های ماسه‌ای:
ساختار ذرات: ذرات ماسه درشت‌تر (0.06 تا 2 میلی‌متر) و زاویه‌دار هستند.

مقاومت اولیه: مقاومت این خاک‌ها بیشتر از اصطکاک بین ذرات ناشی می‌شود، نه چسبندگی.

تأثیر آب:

آب فضای خالی بین ذرات را پر می‌کند و باعث می‌شود ذرات سبک‌تر و کمتر به هم فشرده شوند.

در حالت اشباع، فشار آب به ذرات وارد می‌شود و اصطکاک بین آن‌ها را کاهش می‌دهد.

خطر اصلی:

در باران‌های شدید یا زلزله، آب نمی‌تواند به سرعت خارج شود و خاک رفتار مایع پیدا می‌کند (پدیده روانگرایی).

مانند این است که روی ماسه‌های کنار ساحل بایستید و پاهایتان به تدریج در ماسه فرو برود.

توی سیالات 1 لیسانس یادمه توی کتاب مکانیک سیالات وایت اون موقع ها ورژن 7 بود که الان ورژن 9 رو گرفتیم گفته بود توی مسائل:

آیا دانه ها خاک میتونن سیال باشن؟

جوابش اینه:

خیر نمیتونه چون سیال تنش تحمل نمیکنه و جاری میشه ولی خاک میتونه تنش اندکی تحمل کنه بنابراین سیال نیست.

ركن آباد، از قناتهاى معروف و قديم ايران در استان فارس. سرچشمه قنات ركن آباد در دامنه غربى رشته كوه بَمو، در حدود دوازده كيلومترى شمال شرقى شيراز، و مظهر آن در ورودى تنگ اكبرآباد، در حدود شش كيلومترى سرچشمه، در مكانى به نام گنبد سبز، قرار دارد.

آب این مجموعه از آب قنات رکن‌آباد معروف به رکنی تأمین شده‌است. این آب از نظر املاح معدنی بهترین آب شیراز محسوب می‌شده‌است و هم‌اکنون با خراب شدن این قنات سیستم آبرسانی این مجموعه از میان رفته‌است.

حوضچه های ارگ از این قنات استفاده میکردند به چه صورت؟
طبق معادله انرژی برنولی آب تحت فشار با کاهش ارتفاع انرژی اش افزایش مییابد.
بعد وقتی در معرض خروجی با گیج اتمسفر قرار گیرد.
با فشار خارج میشود و سیستم آبرسانی حکومت زندیه به این صورت بوده است.

متاسفانه زمان حکومت قبلی این قنات ها از بین میروند.
و از دوش گرفتن برای حمام استفاده شد.
این با اعتراض علما مواجه شدند. چون قبلا یک غسلی وجود داشته که تمام بدن زیر آب قرار میگرفته.
ولی بعدا غسلی که الان میکنیم در این زمان ابداع شده است.

زمان زندیه هم پس مکانیک سیالات استفاده میشده.❤️

کانال اصلی:
@AnsysTech
برنامه نویسی C:
@AnsysTechC
فلوئنت:
@AnsysTechF

مقایسه Aerospike و Bell Nozzle

Bell Nozzle (نازل زنگوله‌ای):

طراحی کلاسیک و رایج در موتورهای موشکی.

بهینه در یک ارتفاع مشخص (معمولاً سطح زمین یا فضای خلا).

در ارتفاع‌های متفاوت، راندمان کاهش می‌یابد چون فشار محیط تغییر می‌کند.

Aerospike Nozzle:

طراحی نوین با شکل مخروطی که جریان گاز به جای خروج کامل در انتهای نازل، اطراف اسپایک حرکت می‌کند.

خودتطبیقی با ارتفاع: راندمان تقریباً ثابت از سطح زمین تا خلا.

پیچیده‌تر و گران‌تر در ساخت، نیاز به خنک‌کاری بیشتر.

در تئوری می‌تواند تا 10–15٪ راندمان بیشتر در ارتفاعات مختلف داشته باشد.

جمع‌بندی:
Aerospike از نظر تئوری بهتر است، به‌خصوص برای ماموریت‌هایی که در ارتفاع‌های مختلف کار می‌کنند، اما هزینه و پیچیدگی ساخت آن باعث شده کمتر استفاده شود.

ضربه مخصوص یا ISP

اینو
Five-Four-Three-Two-One-Go
نازل آیرواسپایک

اون برآمدگی رو بهش میگن اسپایک