#Dolzarb mavzu
Hasharotlarning termitlar Blattoidea turkumiga mansub vakillari tabiatda keng tarqalgan boʻlib, ular biozararlash obyekti sifatida barcha tropik va subtropik mamlakatlarda haqiqiy ofat hisoblanadi. Hozirgi kunda arxitektura va bebaho madaniyat yodgorliklari, qadimiy ustalarning noyob asarlari, gidrotexnik inshootlar, aholi turar joy va maʼmuriy binolardagi yogʻoch konstruksiya qurilmalarining termitlardan zararlanish holatlari kuzatilmoqda. Bundan tashqari Afrika, Hindiston, Janubiy-sharqiy Osiyo davlatlarida termitlarning zararli faoliyatidan butun qishloq, hatto shaharni ham koʻchirishga toʻgʻri kelgan.
Termitlarning fanda 3000 ga yaqin turi maʼlum boʻlib, ulardan 120 turi zararkunanda sifatida qayd qilingan (Belyayeva, 2004). Markaziy Osiyo mamlakatlari hududlarida termitlarning 4 turi uchraydi. Shulardan, Oʻzbekistonda turkiston termiti (Anacanthotermes turkestanicus Jas., 1904) va katta kaspiy orti termiti.
Hozirda mamlakatimiz hududida joylashgan bir qator inshootlardagi yogʻoch-taxta va boshqa qurilish materiallariga termitlar jiddiy darajada zarar yetkazmoqda. Termit populyatsiyalari sonini boshqarish boʻyicha olib borilayotgan ishlarga qaramasdan, ularning areali tobora kengayib bormoqda. Bugungi kunga kelib, Respublikamizda 19 mingdan ortiq aholi xonadonlarida termitlarning zarari qayd qilingan. Shuningdek termitlarning Respublikamizning deyarli barcha viloyatlarida va Qoraqalpogʻiston Respublikasida ijtimoiy soha binolari va ayniqsa tarixiy obidalarning yogʻoch konstruksiyalariga zarar yetkazishi juda katta tashvish uygʻotmoqda.
Respublikamizda yogʻoch materiallari beton, metall va boshqa qurilish materiallariga nisbatan kengroq qoʻllaniladi. Ammo, yogʻoch zamburugʻ va hasharotlar tomonidan zararlanishi natijasida, uning xizmat muddatlari keskin qisqaradi. Yogʻoch materiallariga zamburugʻ va boshqa mikroorganizmlar tomonidan qattiq shikast yetkazilishi natijasida asosiy diqqat-eʼtibor yogʻoch-taxtani chirishdan saqlashga qaratilgan. Aslida esa, asosiy zarar hasharotlar, ayniqsa, termitlar va parmalovchi qoʻngʻizlar tomonidan yetkaziladi. Termitlar keng tarqalgan hududlarda anʼanaviy binolar qurilishida yogʻoch qoʻllanilsa, termitlar bilan zararlanish darajasi oʻta xavfli tus oladi.

Termitlarga qarshi kurashish borasida mamlakatimiz olimlari ham qator izlanishlarni amalga oshirishmoqda. Bular haqida batafsil Respublika termitlarga qarshi kurashish markazi ilmiy xodimlarining Radiomuloqotdagi fikrlari orqali tanishishingiz mumkin.👇

Bizni  ijtimoiy tarmoqlarda  kuzatib boring👇

📌 Telegram|Facebook|Instagram|Youtubehttpshttp